|
عنوان
|
تحلیل سازمان تولید و استانداردسازی در یک جامعۀ باستانی: رهیافتی به نقشهای سفالهای تل باکون الف
|
|
نوع پژوهش
|
مقاله چاپ شده
|
|
کلیدواژه‌ها
|
باکون الف؛ سازمان تولید سفال؛ تولید تخصصی؛ استانداردسازی؛ ساختار و نقوش.
|
|
چکیده
|
تزیین ظرفهای سفالی در دوره های پیش از تاریخ و قبل از آغاز نگارش، اهمیت ویژه ای داشته است. ساختار و نقش های روی سفال امکان مطالعۀ اندیشۀ انسان گذشته را فراهم می آورند و وابستگی فکر و ذهن انسان را به محیط های طبیعی و اجتماعی که در آن زیسته و رشد یافته است، آشکار می سازند. بنابراین، با بررسی این نقش مایه ها می توان پیچیدگی های ذهنی، ایدئولوژیکی، اجتماعی و اقتصادی جوامع باستان را مطالعه و تحلیل کرد. نگارندگان با پژوهش روی «دستور زبانِ» نقش ها و کیفیت زیبایی شناختی سفال های منقوش پیش از تاریخ، سازمان تولید سفال را در یک جامعۀ باستانی مطالعه کرده اند. جامعۀ موردنظر در این پژوهش، فرهنگ تل باکون الف است که در اواخر هزارۀ پنجم و آغاز هزارۀ چهارم قبل از میلاد در جلگۀ مرودشت فارس جریان داشته است. تولید سفال در مرحلۀ باکون الف در یک سازمان تولیدیِ استاندارد و به صورت فرایندی تخصصی انجام می پذیرفته است. الزام ها و ضابطه هایی در ایجاد نقش های روی ظروف سفالی این دوره به کار گرفته شده اند که مهمترین آنها عبارتند از: نهادن نقش مایه ها در کادر و قاب، قرینه سازی، تکرار کردن، معکوس کردن و ساعت گرد کردن جهت نقوش، ایجاد نقوش با تکنیک نقش منفی و استفاده از عناصر نقشیِ جداکننده. همچنین، این پژوهش ثابت کرده است که رابطۀ بین نقش ها و شکل ظروف، نسبی بوده است. دستور زبان و شیوۀ اجرای نقش ها روی خمره ها، جام ها و کاسه ها نشان داده است که اغلب از الگوهای یکسان و مشابهی در اجرای نقش ها بهره گیری شده است.
|
|
پژوهشگران
|
محمد قمری فتیده (نفر سوم)، مرضیه علی محمدی (نفر دوم)، رحمت عباس نژاد سرستی (نفر اول)
|