|
عنوان
|
بررسی و تبیین هنر سفالگری شهر اسلامی بوژگان در سده های نخست و میانی دوران اسلامی
|
|
نوع پژوهش
|
مقاله چاپ شده
|
|
کلیدواژه‌ها
|
باستانشناسی اسلامی ، خراسان، بوژگان، هنر سفالگری، دشت جام
|
|
چکیده
|
بوژگان از مهمترین شهرهای خراسان بزرگ است و براساس منابع مکتوب تاریخ ی در پهنه فرهنگی نیشابور و ولایت جام نقش مهم ی داشته است. این شهر در سدههای نخست اسلامی به دلیل قرارگ یری در مسیر راه ارتباطی دو شهر مهم نی شابور و هرات اهمیت مییابد. در متون مهم تاریخی و جغرافیایی از شهری به نام بوزجان نام برده میشود که نگاه تطبی قی به منابع مکتوب و قراین باستانشناختی نشان م یدهد که محوطه بوژگان در دشت تربت جام همان شهر تاریخی مذکور است. مهمترین اهداف پژوهش حاضر، ارائه گاهنگاری تطبی ق ی و گونهشناس ی سفالها ی محوطه بوژگان از قرن اول تا هفتم هجری است. برایناساس، میتوان انواع گونههای سفالی را شناسایی و تاری خگذاری نسبی نیز ارائه داد. مهمترین پرسش ها عبارتاند از: یافتههای سفال ی محوطه بوژگان در زمره کدامگونههای سفالی هستند و به لحاظ گاهنگاری به چه دوره یا دورههایی بوژگان نیز پی برد. روش پژوهش ترکیب ی از مطالعات م یدانی و مطالعات اسنادی است و دارا ی تعلق دارند. براساس مقای سه یافتههای سفالی میتوان به فرآیند شکلگ یری، توسعه و اضمحلال رویکرد توصی ف ی - تحل یلی و تطب یق ی است. در این نگاه ابتدا یافتههای سفالی برای تاریخ گذاری و گونهشناسی از نظر متغیرهای فیزیکی طبقهبندی شده و سپس با نمونههای مشابه بهدستآمده ازسایر کاوشها و بررسیهای باستانشناسی در دیگر مناطق با تأکید بر حوزه شرقی ایران تطبی ق شامل گونههای متنوع بیلعاب و لعابدار است که شباهت بسی ار زیادی با یافتههای د یگر محوطه- اولیه بوده که در سدههای م یان ی به اوج شکوفایی خود رسیده است. یافتههای سفالی آن نی ز های مطالعه شده شرق ایران بهویژه نیشابور دارد. علاوهبر آن ظهور انواع سبک های تزئینی میتواند نشاندهنده توسعه اقتصاد ی جامعه و ثروت باشد که در سدههای میانی همزمان با اوج حیات شهری بوژگان، رخ داده است
|
|
پژوهشگران
|
حسن باصفا (نفر چهارم)، حسن هاشمی زرج آباد (نفر سوم)، عابد تقوی (نفر دوم)، مهدیه رحمتی (نفر اول)
|