مشخصات پژوهش

صفحه نخست /واکاوی ساختار اجتماعی در ...
عنوان واکاوی ساختار اجتماعی در پیکرهبندی فضایی خانههای تاریخی بشرویه در عصر قاجار بر پایه رویکرد نحو فضا
نوع پژوهش مقاله ارائه شده
کلیدواژه‌ها اجتماعپذیری، منطق اجتماعی فضا، نحو فضا، خانههای تاریخی، شهربشرویه، عصر قاجار
چکیده فضا توسط انسان درک میشود و حرکت آن را معنا میکند. این حرکت نشائت گرفته از بعد فرهنگی – اجتماعی ساکنین فضاهاست. نظامات فضایی بهمنظور پاسخگوی به نیاز کاربران خود در طول زمان خلقشدهاند، و خانه بیشترین محلی است که انسان در آن حضورداشته و در ارتباط با نیازهای مختلف ساکنان آن برپاشده است. از یکسو، این فضا بهعنوان اصلیترین مکان زندگی آدمی، بازتاب اندیشهها، باورها و ضروریات زندگی ساکنان آن بوده است و از سوی دیگر کالبد و ساختار فضایی آن مبین روابط پیچیده اجتماعی و فرهنگی مستتر در درون آن بوده است. هدف از پژوهش حاضر، تحلیل الگوی زیستی و الگوی کالبدی حاکم بر خانههای بشرویه در عصر قاجار، بهمنظور رمزگشایی منطق اجتماعی فضا و پیچیدگیهای روابط اجتماعی و فرهنگی در ساختار فضایی خانههای این شهر بوده است پژوهش حاضر ازنظر هدف در زمره تحقیقات بنیادی است و ازنظر ماهیت و روش توصیفی- تحلیلی است. بخش اطلاعات نظری پژوهش، بر اساس اسناد و مدارک میراث فرهنگی، گزارش مستندسازی بافت فرهنگی – تاریخی شهر بشرویه انجامشده است. بخش توصیفی – تحلیلی با استفاده از نظریه چیدمان فضا و به کمک نرمافزار (آی گراف) بر پایه شاخصهای تقارن نسبی، قابلیت دسترسی، همپیوندی و عمق نسبی پرداختهشده است. نتایج بهدستآمده از پژوهش فوق نشان میدهد که فضاهای نوع ( cو ( )dفضای ارتباط و فضای فعالیت) در خانههای تاریخی بشرویه، فضاهای اجتماعپذیر بودهاند و بیشترین ارتباط رابین ساختار فضایی درون و بیرون خانهها را پدید آوردهاند. این فضاها کمترین میزان عمق و بیشترین میزان همپیوندی را دارا بودهاند و زمینهساز تقویت ارتباط عملکردی میان سایر فضاها شدهاند، که نتیجه آن تسهیل روابط اجتماعی میان ساحت فضایی خانهها و استفادهکنندگان از فضاها را نیز به همراه داشته است.
پژوهشگران حسین کوهستانی (نفر چهارم)، حسن هاشمی زرج آباد (نفر سوم)، عابد تقوی (نفر دوم)، سعیده پورعابدینی (نفر اول)