میثم شیرخدایی

اهمیت موضوع محیط زیست روز به روز بیشتر شده و جوامع را به فکر حفظ و نگهداری هرچه بیشتر آن وا داشته است. اولین بار مفهوم مد سریع اواخر قرن بیستم در ایالات متحده و در پی رقابت کارخانه‌های پوشاک با یکدیگر مطرح شد. با یک نگاه اجمالی‌‌، مد سریع را می‌توان زیرشاخه‌ای از پدیده پاسخ سریع دانست که تولیدکنندگان در آن تلاش می‌کنند، تقاضای مشتری را در مناسب‌ترین زمان و با قیمت مناسب پاسخ دهند. لذا هدف این پژوهش فهم جوهره و بررسی معنا و مفهوم پدیده رفتار خرید مد سریع در مورد دختران نسل Zدانشگاه مازندران می‌باشد. پژوهش حاضر صبغه کیفی دارد و بر پارادایم تفسیری استوار است که به مدد روش پدیدارشناسی به اجرا درآمده است. شیوه گردآوری داده‌ها مصاحبه عمیق بوده که در پژوهش حاضر 17 نفر از زنان جوان مشغول به تحصیل دانشگاه مازندران با رنج سنی 20-29با سطح تحصیلات از کارشناسی تا کارشناسی ارشد مشارکت داشتند. تعداد جامعه آماری در نظر گرفته شده جمعا 20 نفر بود که در نهایت با توجه به اشباع اطلاعاتی، با تعداد 17 نفر روند مصاحبه پایان یافت. یافته‌های حاصل از معنا و مفهوم پدیده رفتار خرید مد سریع در مورد دختران نسل Zدانشگاه مازندران به 4 درون مایه اصلی «دلایل فردی رفتار خرید مد سریع»، «دلایل محیطی رفتار خرید مد سریع»، «رفتار خرید مد سریع» و «پیامدهای رفتار خرید مد سریع» ارشاره می‌کند. پدیده رفتار خرید مد سریع نسل Zناشی از دلایل فردی رفتار خرید مد سریع شامل «کمبود اطلاعات»، «تنوع طلبی»، «ظاهر پوشش»، «خود اظهاری از طریق پوشش»، «قیمت مناسب» و «رضایت از کیفیت» و دلایل محیطی رفتار خرید مد سریع شامل 5 درون مایه فرعی؛ «تورم و گرانی»، «پوشش اطرافیان»، «رواج کالای کپی»، «ارتقاء کیفیت کالای کپی» و «محبوبیت» است. رفتار خرید مد سریع(مکان خرید، زمان خرید، فرآیند اجرایی خرید) شامل 3درون مایه فرعی «زمانبندی خرید»، «نوع کاربرد کالا» و «تکرار دفعات خرید» می‌شود و از دلایلی که به آن اشاره شد، ناشی می‌شود. در نهایت این رفتار خرید پیامدهایی دارد که شامل درون مایه‌های فرعی «احساس خوب و سرخوشی»، «تحسین و تمجید اطرافیان»، «رواج مصرف گرایی» و «اثرات مخرب بر محیط زیست» می‌شود، که طبعا حاصل از رفتار خرید مد سریع است.