موضوع این مقاله «شگرد های بدیع لفظی در داستان نامه بهمنیاری و ضرب المَثَل های مازندرانی»¹ است. مَثَل ها به عنوان یکی از بخش های ادبیّات عامیانه، گرچه در ظاهر از آرایه های زیبایی شناسی به دورند، کمتر مَثَلی را می توان یافت که از شگردهای بلاغی بی بهره باشد. یکی از عوامل مهمّی که سبب زیبایی و اثرگذاری مَثَل می گردد، آرایه های لفظی هستند. در این نوشتار، شگردهای بدیع لفظی در6023 مَثَل داستان نامه بهمنیاری² و 2023 مَثَل مازندرانی از فرهنگ مَثَل های مازندرانی مصطفی انصاری³ با روش مقایسه و توصیف و تحلیل محتوا، با توجّه به منابع کتاب خانه ای بررسی و تحلیل گردید و این نتیجه حاصل شد که به کار گیری شگرد های بدیع لفظی بر بلاغت، تأثیرگذاری و زیبایی مَثَل های داستان نامه و مازندرانی افزوده و سبب شهرت و رواج آنها گردیده است. از مجموع آمار آرایه های بدیع لفظی، تکرار و تصدیر بالاترین بسامد و طرد و عکس پایین-ترین بسامد را در بلاغت مَثَل ها داشته است. تعداد آرایه ها در مَثَل های داستان نامه بیشتر از مَثَل های مازندرانی است. در مَثَل های مازندرانی تنوّع آرایه ها کمتر است و آرایه های ساده تر و محسوس تر به کار رفته اند؛ این امر، نشانه آن است که گویندگان مَثَل فارسی از دانش ادبی بیشتری نسبت به گویندگان مَثَل مازندرانی، برخوردار بوده اند. البتّه منظوم بودن برخی از مثل های داستان نامه در این امر بی تأثیر نبوده است.
