چکیده ادبیات گسترده ای در رابطه با اقتصاد دانش بنیان و پیچیدگی اقتصادی ارائه شده است، ولی تاکنون یک الگوی فراگیر از راهبردهای موثر در تحقق پیچیدگی اقتصادی و ارتباط بین آنها ارائه نشده است. لذا در این تحقیق در گام اول با انجام مصاحبه عمیق با 18 نفر از خبرگان، و بکارگیری روش داده بنیان و انجام مراحل سه گانه کدگذاری، 9 راهبرد موثر در تحقق پیچیدگی اقتصادی شناسایی گردید. در گام بعد با استفاده از یک متدولوژی تحلیلی تحت عنوان الگوسازی ساختاری تفسیری روابط بین راهبردها، و سطح بندی آنها به صورت یکپارچه مورد تحلیل قرار گرفت. این رویکرد، افراد و گروهها را قادر می سازد تا روابط پیچیده بین تعداد زیادی از عناصر را در یک موقعیت پیچیده، ترسیم نمایند؛ و به عنوان ابزاری برای نظم بخشیدن و جهت دادن به پیچیدگی روابط بین متغیرها عمل می کند. با استفاده از این تکنیک و پرسشنامه، راهبردها در 4 سطح، طبقه بندی شدند. براساس نتایج تحقیق، راهبردهای آیندهپژوهی و آینده نگاری مبتنی بر پیچیدگی اقتصادی، الگوبرداری هدفمند و هوشمندانه و آمایش سرزمینی ظرفیتهای توسعه، در ریشه ای ترین لایه قرار گرفتند.