هدف اصلی این پژوهش، بررسی گزاره‌ها و عناصر هوش معنوی در گفتمان با لایۀ ایدئولوژیک شعر و داستان کودک و نوجوان طی دهه‌های 70 تا 90 است، ازاین‌رو تلاش شده است ضمن ارائۀ شاخص‌های القاگر مفاهیم و نگرش‌هایی ایدئولوژیک موجود درکتب داستانی و منظوم کودک و نوجوان منتخب این سه دهه، مؤلفه های نه گانۀ هوش معنوی نیز در قالب جداول و نمودارهایی مورد ارزیابی و شناسایی قرار گیرند. روش پژوهش در این جستار توصیفی ـ تحلیلی بر مبنای مطالعات کتابخانه‌ای و شیوۀ سند کاوی است. جامعۀ آمار پژوهش، منتخبی از آثار غیر ترجمه‌ای داستان و شعر کودک و نوجوانی است که از سوی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در دهۀ هفتاد تا نود خورشیدی منتشر شده است که با توجّه به ارزیابی‌ها و بررسی‌های انجام‌شده به لحاظ محتوایی، توجّه مخاطب و اعتبار مؤسّسه‌ای که آن‌ها را منتشر کرده است، حائز اهمیّت است. ازجمله یافته‌های این رساله آن است که شاعران و نویسندگان در کتاب‌های موردبررسی، برای بیان و آموزش اندیشه‌ها و مفاهیم اخلاقی، معنوی و دینی از آموزه‌های دانش روانشناسی یعنی مؤلّفه‌ها و گزاره‌های هوش معنوی بهره گرفته‌اند. بر اساس نتایج پژوهش، مؤلّفه‌های روانشناسی معنوی ازجمله: یافتن امر مقدّس به کمک عقل قدسی، ظرفیّت تعالی و فرا رفتن از دنیای جسمانی و مادّی و متعالی ساختن آن، داشتن تفکّر انتقادی، احساس مسئولِیّت‌پذیری؛ وظیفه و رسالت اجتماعی، هویّت و معنا بخشی به خود و جهان، واگذاری امور به نیروی مقدّس (توکّل)، ظرفیّت‌های اخلاقی (عشق، صلح و شفقت)، در داستان‌ها و اشعار موردبررسی وجود دارد. در لایه‌های واژگانی، نحوی و بلاغی با توجّه به بررسی‌های به‌عمل‌آمده بهره‌گیری از تشبیه، استعاره، جان بخشیدن به عناصر طبیعی و اشیاء و حیوانات، استفاده از واژگان بی‌نشان، وجوه فعلی مضارع ، ترتیب اجزای جمله و توالی اسم و صفات بسیار موردتوجّه شاعران و نویسندگان قرارگرفته است.
