1403/02/08
علی اکبر باقری خلیلی

علی اکبر باقری خلیلی

مرتبه علمی: استاد
ارکید:
تحصیلات: دکترای تخصصی
اسکاپوس:
دانشکده: دانشکدۀ ادبیّات و زبان‌های خارجی
نشانی:
تلفن: 01135302667

مشخصات پژوهش

عنوان
تحلیل اشعار سیمین بهبهانی و محمّد رضا شفیعی کدکنی از دیدگاه کاربردشناسی
نوع پژوهش
پایان نامه
کلیدواژه‌ها
کاربردشناسی، کنش گفتاری، اصول ادب، اصول همکاری، محمد رضا شفیعی کدکنی، سیمین بهبهانی
سال 1400
پژوهشگران سیاوش حق جو(استاد مشاور)، علی اکبر باقری خلیلی(استاد راهنما)، قدسیه رضوانیان(استاد مشاور)، سیده فاطمه ذبیح پور احمدی(دانشجو)

چکیده

کاربردشناسی به عنوان یکی از سه شاخه ی اصلی دانش زبان شناسی به بررسی مقصود مؤلّف، فراتر از آن چه که در پوشش کلام و سطح متن آمده، می پردازد. وظیفه ی اصلی کاربردشناسی کشف معانی ضمنی متن با تکیه بر بافت و شرایط ادای کلام است. بنابراین در یک بررسی کاربردشناختی باید تمام عوامل و شرایط ادای کلام و تولید متن بررسی شوند تا منظور اصلی مؤلّف کشف گردد. کنش های گفتاری، اصول ادب، اصول همکاری و تحلیل گفتمان از شاخه های مهم کاربردشناسی به شمار می آیند که برای دست یابی به معانی ضمنی کلام کارآمد هستند. بدین ترتیب، در پژوهش های جامع کاربردشناختی ضروری است که تمام این موارد لحاظ گردند. سیمین بهبهانی و محمدرضا شفیعی کدکنی از جمله شاعرانی هستند که یک گام در اشعار رمانتیک و گامی دیگر در اشعار اجتماعی نهاده اند و اشعارشان گستره ی متنوعی از مضامین عاشقانه، انسانی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی را شامل می شود. از این رو، با تمهید بسترهای مناسب برای تحلیل های کاربردشناسیک، افق های معنایی و ایدئولوژیک جدیدی را به روی خوانندگان می گشایند. این رساله در سه بخش: کنش های گفتاری (با تکیه بر آرای سرل، نظری بر آرای آستین و انطباق داده ها با مبانی دانش معناشناسی سنّتی)، اصول ادب (مطابق با نظریه ی لیچ) و اصول همکاری (مبتنی بر نقض اصول همکاری گرایس) در محدوده ی پژوهش عنوان شده در شعر سیمین بهبهانی و محمدرضا شفیعی کدکنی انجام گرفته است. بررسی ها گویای آن است که جنسیت متفاوت دو شاعر تمایزاتی را در کاربرد زبان شعرشان پدید آورده است. شعر سیمین با توصیف انواع زنان، کاربرد عناصر و ابزار زنانه، عواطف مادرانه و رمانتیسم فردی زنانه توانسته زبان نرم، لطیف و احساسی را به نمایش بگذارد. رویکرد عمیق او به مسائل روز جامعه، شعرش را وارد حوزه ی ادبیات پایداری می کند و حفظ وجهه ی شهدا، رزمندگان و به طور کلی وطن به زبان او رنگ حماسی بخشیده و فخامت کلام را برجسته می سازد. ورود واژگان و عناصر زندگی روزمره و ایجاد اوزان تازه در غزل، زبان شعر سیمین را امروزی ساخته است. کاربرد عناصر زیبایی شناسیک در شعر او آسیبی به زبان روایی اش وارد نمی سازد و به سبب عدم خلق ابهام در جنبه ی بیانی شعر، رابطه ی شاعر و مخاطب تقویت می گردد. گرایش شفیعی کدکنی به سمبولیسم اجتماعی از صراحت زبان او کاسته و علاقه ی وافرش به آرکائیسم، رنگ کلاسیک به کلام او بخ