|
عنوان
|
تحلیل معنایی «قریب» در قرآن با رویکرد باهم آیی جانشینی صفات الهی
|
|
نوع پژوهش
|
مقاله چاپ شده
|
|
کلیدواژه‌ها
|
قرآن، خدا، قریب، باهم آیی واژگانی، روابط همنشینی و جانشینی.
|
|
چکیده
|
«قرب» از مفاهیم غایت گرا در نظام باورهای دینی است و صفت «قریب» به عنوان کیفیتی رمزآلود در قرآن، بر مقوله نزدیکی پروردگار به انسان دلالت دارد. این صفت الهی به شکل تکوینی و همراه با آفرینش انسان بر او تجلی یافته و در قرآن در معنای حسی و اعتباری کاربرد داشته است. آیات مرتبط با رابطه نزدیکی میان خداوند با بندگان، به مقام قربی عام اشاره می نمایندکه در نگاه فریقین، در مواردی چون افاضه حیات به انسان، احاطت، علم و آگاهی بر خطورات ذهنی و قلبی و تدبیر حاجات مادی و تشریعی قابل تبیین است. همچنین خداوند به طور دائمی و مستمر بر احوال بندگان «سمیع»، «بصیر»، «علیم» بوده و «مجیب» حاجات اوست. این مقاله به روش توصیفی- تحلیلی و با کمک روابط ساختگرا، همنشینی صفت «قریب» با سایر صفات الهی را مورد بررسی قرار داده تا به درک واضح تری از معنای آن دست یابد. در پایان این نتیجه حاصل آمده است که اگرچه بسامد این واژه در قرآن به عنوان صفت خداوند و در همنشینی با صفات «مجیب» و سمیع تنها 2 بار بوده ولی این دو واژه با بسامد بالایی با صفات «علیم» و «بصیر» در رابطه باهم آیی قرار گرفتهبه عنوان جانشین «قریب» معرفی گردند. قریب، صفتی ویژه و حقیقتی مستقل برای پروردگار بوده و واژگان همنشین و جانشین، در نقش مؤلفه های لازم این صفت، ارائه گردیده اند. این شروط لازم، شامل استجابت خواسته بندگان، سرعت در استجابت، حیلوله و علم و احاطت پروردگار بر بندگان و ربوبیت اوست.
|
|
پژوهشگران
|
زینب السادات حسینی (نفر دوم)، فاطمه قربانی (نفر اول)
|