|
عنوان
|
بررسی رمان نجیب محفوظ بر اساس نظریۀ ریختشناسی پراپ* « یوم قتل زعیم »
|
|
نوع پژوهش
|
مقاله چاپ شده
|
|
کلیدواژه‌ها
|
نجیب محفوظ، پراپ، ریخت شناسی، کارکردها، افسانههای پریان، یوم قتل زعیم.
|
|
چکیده
|
تحلیل و بازخوانی داستانها و روایتها با هر عنوانی از زمان ارسطو آغاز شد و در ابتدای قرن بیستم با ظهور فرمالیستها شدت یافت. در همین زمان، ولادیمیر پراپ، با الگو گرفتن از همین روایتشناسان، روشی برای بررسی داستانها طرح کرد. پراپ دریافت قصههای پریان، به رغم تکثر و تنوع ظاهری، از نظر قهرمانان و عملکردهای آنها، دارای نوعی وحدت و همانندی است و تمامی کارکردهای موجود در قصه به سیویک عملکرد محدود میشود. این دستاورد نقطۀ آغاز علم روایتشناسی جدید به شمار میآید. از آنجایی که نجیب محفوظ، معروفترین رماننویس معاصر عرب، از جمله نویسندگانی است که داستانهای او سرشار از عناصر نمادین شرقی و قالبهای ساختاری نو غربی است، قابلیت بررسی یوم قتل زعیم) نوشتۀ نجیب ) « روز قتل رئیسجمهور » روایی را دارد، این جستار بر آن است تا رمان محفوظ را بر اساس نظریۀ پراپ بررسی و تحلیل نماید و نشان دهد توالی این کارکردها تا چه اندازه میتواند در داستان محفوظ قابل انطباق باشد. دستاورد پژوهش مبین این است که اگرچه شماری از کارکردها در رمان محفوظ پیدا شدنی است، تعداد این کارکردها کاهش یافته، و مصادیقی جدید یافت شده است که در قصههای پریان روسی وجود ندارد. درنتیجه، این امر موجب تفاوت در نوع کارکردهای پایانی داستان محفوظ با ق صههای پریان گشته است. همچنین بیانکننده آن است که الگوی پراپ قابلیت بررسی و تحلیل ریختشناسانۀ داستانهای عربی را دارد.
|
|
پژوهشگران
|
حمید رضا مشایخی (نفر اول)، سیده هانیه میر سیدی (نفر دوم)
|