مشخصات پژوهش

عنوان	بررسی و تحلیل الگوی استقراری دوره ی اشکانی حوضه ی آب ریز رودخانه ی لعل وار استان مرکزی
نوع پژوهش	مقاله چاپ شده
کلیدواژه‌ها	حوضه ی آب ریز لعل وار محوطه های اشکانی الگوی استقراری عوامل محیطی بررسی باستان شناختی
چکیده	منطقه ی لعل وار استان مرکزی به عنوان بخشی از حوضه ی آب ریز رودخانه ی قمرود بزرگ، به بخشی اطلاق می گردد که از نظر ساختار توپوگرافی محیط جغرافیایی با بستر اصلی قمرود متفاوت بوده و شامل دشت میان کوهی و ناهمواری های بلند پیرامون آن می شود. این منطقه به علت شرایط مساعد محیطی همواره مورد استقبال بشر قرار داشته و از ادوار مختلف در آن شواهد استقراری قابل رؤیت است. با توجه به بررسی های باستان شناختی صورت پذیرفته در منطقه ی لعل وار استان مرکزی که طی دو دوره در سال های 1387 و 1393 انجام شد، تعداد 185 محوطه ی باستانی از هزاره ی پنجم قبل از میلاد تا دوره ی قاجار شناسایی شد. از مهم ترین دوره های استقراری این منطقه می توان به دوره ی اشکانیان اشاره نمود که وجود محوطه های شاخص و بزرگی چون: خورهه، شهریاری و جم، تأییدی بر آن است. با وجود اهمیت این دوره، مطالعات جامع و مستقلی درخصوص آن صورت نگرفته است و پرسش هایی چون: چگونگی ساختار الگوی استقراری دوره ی اشکانی و عوامل تأثیرگذار بر مکان گزینی محوطه های اشکانی، هم چنان در پرده ای از ابهام باقی مانده بود. در این راستا، نگارندگان با انجام بررسی های دقیق و روشمند باستان شناسی در منطقه و هم چنین تهیه ی نقشه های GIS به مطالعه و پژوهش در این زمینه اقدام نموده و درنهایت به تحلیل و بازسازی سیمای منطقه ی لعل وار در دوره ی اشکانی و الگوهای محیطی استقرارهای این دوره پرداختند. نتایج بیانگر این مهم است که در دوره ی اشکانی از یک سو، منطقه شاهد نوعی افزایش شواهد استقراری و جمعیتی است؛ و از سوی دیگر، در این دوره محوطه های شاخص و مرکزی بزرگی هم چون بنای خورهه و جم شکل می گیرند. در این دوره برعکس دوران پیشین، بیشتر استقرارها در حاشیه ی رودخانه و در زمین های هموار با خاک حاصلخیز شکل گرفته اند که خود حاکی از توجه بیشتر به شرایط لازم برای شیوه ی معیشت برمبنای کشاورزی است.
پژوهشگران	جواد اعلایی مقدم (نفر پنجم)، سید رسول موسوی حاجی (نفر چهارم)، سید مهدی موسوی کوهپر (نفر سوم)، علیرضا هژبری نوبری (نفر دوم)، سیده لیلا بنی جمالی (نفر اول)