مشخصات پژوهش

صفحه نخست /منوچهری و آغاز ترکیب در ...
عنوان منوچهری و آغاز ترکیب در تصویر؛ بررسی مقایسه ای سازه های تصویر اشعار منوچهری با شاعران شاخص سبک خراسانی
نوع پژوهش مقاله چاپ شده
کلیدواژه‌ها منوچهری، سبک، شگردهای ادبی منفرد، صناعات آمیغی
چکیده تأمل در ساختار بلاغی و هندسه­ی تصویرهای منوچهری، تمایز آشکار و میزان تفاوت دیدِ زیباشناسانه­ی او نسبت به دیگر شاعران سبک خراسانی را پدیدار می­سازد و گستره­ی این اختلاف، او را تا مرز یک نبوغِ ادبی و تا سرحد شاعری یگانه و بی­تکرار- خاصه در توصیف تصویرهای طبیعت- برمی­کشاند. بررسی و سنجش ابزارهای ادبی و عنصرهای بلاغی موجود در زبان شاعران، یکی از شیوه­های دقیق برای شناخت و ترسیم سیر تطوّر تصویرهای شعری است. در این روش، بررسی شمار و شیوه­ی بیان عنصرهای ادبی برای انتقال صور بدیع و تازه­ی ذهنی، اهمیت بسزایی دارد و بنابراین موضوعِ «بسامد» در اولویت قرار می­گیرد. این جستار که با روش کمّی و آماری نوشته شده است، شگردهای منفرد و صناعات آمیغی بلاغی در 500 بیت از تصویرهای شعری 6 شاعر شاخص سبک خراسانی (رودکی، فردوسی، عنصری، فرخی، منوچهری و ناصرخسرو) را بررسی آماری می­کند. نتیجه­ی این مطالعه نشان­دهنده­ی تمایز هندسه­ی تصویرهای شعر منوچهری با دیگر شاعران این سبک است؛ در حالی که بیشتر کوشش شاعران این سبک به بهره­گیری از شگردهای منفرد و آفرینش تصویرهای ساده و به دور از پیچیدگی صرف می­شود، منوچهری با لحاظ استفاده از ابزارهای بلاغی آمیغی برای آفرینش تصویرهای شاعرانه در تمام سبک خراسانی یگانه جلوه می­کند و از این منظر، او پیشاهنگ شاعران سبک­های آذربایجانی، عراقی و حتی هندی است؛ شاخه­ای از تصویر که اوج حضور و بسامد آن را در نقش عاملی سبک­ساز در سبک هندی می­توان مشاهده کرد.
پژوهشگران مصطفی میردار رضایی (نفر دوم)، سیاوش حق جو (نفر اول)