|
عنوان
|
خوانش ایکونوگرافیک عناصر بصری، حاکم بر نقوش سکه های دوره ایلخانی
|
|
نوع پژوهش
|
مقاله چاپ شده
|
|
کلیدواژه‌ها
|
سکه های ایلخانی آیکونوگرافی مذهب ایلخانان تمغا
|
|
چکیده
|
بدون تردید پیدایش سکه یکی از مهم ترین دستاوردهای جامعه ی بشری است که تسهیل در مبادلات تجاری و اقتصادی را به همراه داشت. رواج سکه، معیار مبادلات و بازرگانی بین انسان ها و جوامع را شفاف تر نمود. هدف پژوهش حاضر این است که با مطالعه ی سکه های دوره ی ایلخانی، نقوش و عناصر بصری به کار رفته در تزئینات آن ها به منظور دستیابی به ارتباط با دین، زبان، خط و کاربردشان در تبادلات تجاری و فرهنگی مشخص شود. این پژوهش به لحاظ هدف «بنیادی- نظری» و به لحاظ روش از نوع «تحلیل محتوا» و براساس آراء «اروین پانوفسکی» به خوانشی آیکونوگرافیک از نقوش و عناصر بصری سکه های مغول ایلخانی می پردازد. شیوه ی جمع آوری اطلاعات و داده ها به صورت «کتابخانه ای-آرشیوی» است. پرسش پژوهش این است که، عناصر بصری حاکم بر نقوش تزئینی ضرب شده برروی سکه های ایلخانی چه هستند؟ نتایج این پژوهش حاکی از آن است که سکه های به جامانده از ابتدای دوره ی ایلخانی، دارای نوشته هایی به خط اویغوری و زبان مغولی است؛ عباراتی چون «لااله الاالله» و «محمد رسول الله» به همراه القاب سلاطین مغول به خط فارسی نیز بر روی سکه ها مشاهده می شوند. بر تعدادی سکه های دوره ی ایلخانی، نام دوازده امام، به ویژه امام علی؟ع؟ به چشم می خورد. پس از گرایش سلاطین مغول به مذهب تسنن، سکه ها نیز از این امر تأثیر پذیرفتند و نام ائمه و نام خلفای راشدین بر آن ها نقش بست. همانند دوره های پیشین اسلامی، نقوش جانوران و گیاهان به همراه کتیبه های قرآنی در تزئین سکه ها به کار رفته اند. در کل، نوشته هایی مرتبط با مذهب شیعی و تسنن، قاب های تزئینی هندسی متشکل از دایره و مربع، نقوش گیاهی و نقوش جانوری با کاربری تمغا، بیشترین نمودهای بصری به کار رفته در سکه های دوره ی ایلخانی هستند.
|
|
پژوهشگران
|
هامون مهدوی (نفر دوم)، فتانه محمودی (نفر اول)
|