مشخصات پژوهش

عنوان	بررسی و تحلیل الگوی استقراری و پراکنش محوطه های باستان شناختی گیلان از دوره پارینه سنگی تا پایان عصر آهن III
نوع پژوهش	پایان نامه
کلیدواژه‌ها	گیلان، الگوی استقرار، برهم کنش فرهنگی، گاهنگاری.
چکیده	229 محوطه پیش از تاریخی استان گیلان در شمال ایران، در این رساله مورد بررسی قرار گرفت و ضمن ارائه جدول گاهنگاری ادوار پیش از تاریخ منطقه، به بررسی الگوهای استقراری این محوطه ها براساس نقش عوامل طبیعی جغرافیایی شامل آب و هوا ، دیرین اقلیم و نوسانات سطح دریای کاسپی، شکل ناهمواری ها، درصد و جهت شیب زمین، دسترسی به منابع آب و پوشش گیاهی بر پراکنش محوطه های پیش از تاریخی پرداخته ایم. همچنین با توجه به مدارک محدود موجود، تلاش شده شیوه های معیشتی مرتبط با نحوه استقرارها نیز مورد بازسازی شده و نوسانات و تحولات جمعیتی را در این بازه زمانی و مکانی مورد بررسی قرار دهیم. بر اساس مطالعات انجام شده، محوطه های پیش از تاریخی استان گیلان از پارینه سنگی قدیم (230000 سال پیش) تا عصر آهن III (550 ق.م.) تاریخگذاری شده اند اما دارای وقفه های زمانی در ادوار مس سنگی تا آغاز مفرغ میانی است. عمده این محوطه ها در ارتفاعی بین 1000-2000 متر در شیب های زیاد (بین 30 تا 65%) و جهت شیب رو به جنوب و شرق واقع شده که بیش تر با جنگل های راش و بلوط و پهن برگ و نیز مراتع مرغوب استپی با درختان پراکنده و اراضی کشاورزی آبی شناخته شده و دارای آب و هوای مرطوب و خیلی مرطوب هستند. این مناطق از نظر معیشتی مناسب برای استقرار جوامع با اقتصاد شبانی مبتنی بر دامداری گاو، گوسفند و بز و کشاورزی در مقیاس محدود، جهت رفع نیاز خانوار است که الگوی استقرار آن ها کوچ فصلی عمودی را نشان می دهد؛ استقرارگاه های این محوطه ها به ویژه در عصر مفرغ جدید و آهن با ایجاد سازه های سنگی و مانا همراه بوده است و به عنوان یک حوزه فرهنگی تقریباً یکپارچه دارای برهم کنش فرهنگی با منطقه قفقاز جنوبی، شرق شمال غرب، شمال فلات مرکزی و نیز دامنه های شمالی غرب البرز مرکزی است.
پژوهشگران	مهران مقصودی (استاد مشاور)، حسن فاضلی نشلی (استاد مشاور)، رحمت عباس نژاد سرستی (استاد راهنما)، رقیه مجتبایی ثبوتی (دانشجو)