|
عنوان
|
تأثیر نوارهای ساسانی بر هنر اسلامی از آغاز تا پایان دوره سلجوقی
|
|
نوع پژوهش
|
مقاله چاپ شده
|
|
کلیدواژه‌ها
|
هنر ساسانی، هنر سده های آغازین اسلام، نوارهای ساسانی، نوارهای اسلامی
|
|
چکیده
|
نوار های ساسانی به عنوان یکی از مهمترین شاخصه های تشخیص هنر این دوره، به وفور بر نقش برجسته ها پارچه ها و ظروف سیمین عصر ساسانیان به چشم میخورند. نوارهایی که میتوان نمونه هایی از آن را در اوائل دوران اسلامی نیز مشاهده نمود. بنا بر آنچه بیان شدهدف از انجام این پژوهش، شناخت نوارهای ساسانی و چگونگی تاثیر آنها در دوره اسلامی است. مطابق با این هدف پرسش هایی نیز قابل طرح است بدین قرار که ویژگی های اصلی نوارهای ساسانی چه بوده است، آیا نوارهای اسلامی به کار برده شده بر نقاشی ها، چارچه ها و ظروف سیمین نیز از نمونه های ساسانی اقتباس شده اند و این نوارها در کدامیک از دوره های اسلامی نمود بیشتری داشته اند. در واقع در پژوهش حاضر تلاش بر آن است تا از طریق گردآوری اطلاعات کتابخانه ای و اسنادی با بهره گیری از روش تحلیلی - تطبیقی همراه با بررسی کاربرد، کارکردو ویؤگی نوارهای ساسانی و مقایسه آن با نوارهای اسلامی، تاثیر پذیری هنر اسلامی و نوارهای آن از ساسانیان اثبات شود. برای رسیدن به چنین هدفی، با ارائه نمونه هایی از نوارهای یاد شده، مطالعه تطبیقی بین نقوش نوار دار در دوره ساسانی با سده های آغازین اسلام صورت گرفتکه از این طریق، تاثیر گذاری نوارهای ساسانی بر هنر اسلامی با ویژگی های تقریبا یکسان مشاهده شد. بدین صورت که ویژگی هایی همچون مواج بودن و از ابتدا به انتها پهن شدن عینا در نقوش اسلامی، به کار رفته اند و در ویژگی مختص خاندان سلطنت بودن، تنها مفهوم پادشاه به خلیفه یا امیر تغییر یافته است. در هر حال، تقدس و جایگاه ویژه این نوارها در دوره های پس از اسلام همچنان حفظ گردیده است.. با بیان دلایل این تاثیرگذاری ها، چگونگی راهیابی نوارهای ساسانی به جهان اسلام نیز توضیح داده شده است. این اقتباس از اوایل دوران اسلامی در حوزه های مختلف هنری تا اواخر دوره سلجوقیان به چشم میخورد لیکن سهم دوره هایی همچون اموی، عباسی، سامانی و آل بویه بسیار چشمگیرتر است.
|
|
پژوهشگران
|
جمشید روستا (نفر سوم)، سید رسول موسوی حاجی (نفر دوم)، احمد زارع ابرقویی (نفر اول)
|