مشخصات پژوهش

عنوان	ارزیابی گاهنگاری و الگوی استقرار دشت پتک موسیان از دوره نوسنگی تا پایان عیلام نو
نوع پژوهش	پایان نامه
کلیدواژه‌ها	دهلران، دشت پتک، دوران روستانشینی، تحلیل استقراری، گاهنگاری.
چکیده	اجرای برنامه ی بررسی و شناسایی دشت پتک در زمستان 1394، منجر به شناسایی 31 محوطه ی از دوره ی روستانشینی (آغازین، قدیم، میانه و جدید تا پایان عیلام نو) گردید. کشف ابزارها و اشیای سنگی، مشابه نمونه های بزمرده و علی کش نشان می دهد که ساکنان دشت پتک، روستانشینی اولیه را همزمان با ساکنان بخش غربی دشت دهلران آغاز کردند. متروک شدن برخی محوطه ها و ظهور استقرارهای جدید، از رخدادهای مهم دوره ی روستانشینی قدیم بودند؛ رویداد اول، در راستای دسترسی آسان تر و مطلوب تر به مؤلفه های زیست محیطی و دومی، در چارچوب ترک اجباری محوطه های اصلی توسط بخشی از جامعه در اثر افزایش جمعیت قابل تحلیل است. دشت پتک در دوره ی روستانشینی میانه با افزایش محوطه ها (17 محوطه) و طبعا فزونی جمعیت روبه رو بوده؛ در مقابل، در دوره ی روستانشینی جدید با افت شمار محوطه ها (هفت محوطه) مواجه گردیده است. سفال های دوره های چهارگانه ی روستانشینی دشت پتک به ترتیب با محوطه های دشت دهلران، شوشان شرقی مانند چغامیش و چغابنوت، و مراکز پیش از تاریخیِ شوشان غربی نظیر جوی، جعفرآباد و شوش قابل مقایسه هستند. از دوره بعد یعنی اوروک، 11 محوطه و از دوره جمدت نصر یا آغاز عیلامی 8 محوطه شناسایی شد. از دوره های عیلام قدیم، میانه و جدید به ترتیب 13، 6 و 3 محوطه شناسایی گردید که این روند نشانه اوج و زوال دوره عیلام در دشت پتک است. این دشت دارای تسلسل گاهنگاری از دوره روستانشینی آغازین تا پایان عیلام نو است. با بررسی الگوی استقراری 31 محوطه شناخته شده، مشخص شد که به غیر دو محوطه 29 محوطه در میان زمینهای کشاورزی و از نوع روستاهای کشاورزی بوده و تنها دو محوطه احتمالا از نوع استقرارهای کوچ نشینی بوده است.
پژوهشگران	شقایق هورشید (دانشجو)، حمیدرضا ولی پور (استاد مشاور)، حسن فاضلی نشلی (استاد راهنما)، رحمت عباس نژاد سرستی (استاد راهنما)