مشخصات پژوهش

عنوان	باستانشناسی پیش از تاریخ مرکز فلات ایران: وضعیت موجود و مطلوب
نوع پژوهش	مقاله ارائه شده
کلیدواژه‌ها	مرکز فلات ایران، پیش از تاریخ، فرصتها، چالشها.
چکیده	بیش از نیم سده پژوهشهای باستانشناسی در مرکز فلات ایران، فرصتهایی نظیر شناخت محوطههای مهم، گستردگی و اهمیت استراتژیک این منطقه و تعدد و تنوع پژوهشهای مستقل باستانشناسان ایرانی را به وجود آورده و از سوی دیگر، چالش- هایی چون تناقض در تفسیرها و تحلیلها، چنددستگی در مطالعات، تعصبهای محوطهای، باستانشناسمحوری، عدم نقدپذیری، عدم توجه به انتشارات و نتایج جدید بررسیها و کاوشها، ابهام در تقسیمبندی مرزهای فرهنگی و باستانشناختی، گاهنگاری- هایی متناقض و ناهمگون و سردرگمی محققان علاقمند به دوران پیش از تاریخ این منطقه را به دنبال داشته است. پژوهشهای علمی اخیر در این منطقه، منظرهای جدیدی از تحولات باستانشناختی ایران را مشخص و مسائلی چون بروز و فروپاشی ناگهانیِ محوطهها، وقفهها و پیوستگیهای بحثبرانگیز، ارتباط تغییرات سبکی با یکدیگر، رشد و بروز فناوریها و نوآوریها، پیچیدگی اجتماعی جوامع، نوسانهای جمعیتی، الگوهای استقراری، تخصصپذیریها و برهمکنشهای فرهنگی را برجستهتر کرده است. این مقاله، ضمن مروری بر تحولات باستانشناسی این منطقه، به تحلیل روشها، رویکردها، نظریهها و گاهنگاری منطقه مرکز فلات ایران پرداخته است. نگارندگان، نتیجه گرفتهاند که ایجاد همگرایی و ترسیم چشمانداز مطلوب در پژوهشهای باستانشناسی منطقه مورد مطالعه، از راههای زیر امکانپذیر است: برگزاری نشستهای هماندیشی، برقراری گفتمان بین صاحبنظران، برگزاری همایشها و کارگاههای آموزشی و دعوت از کلیه پژوهشگران مرتبط و دستیابی به پارادایم )الگوی( نسبتا واحد پژوهشی از نظر اصول، روشها، مبانی و ترمینولوژی. وضعیت مطلوب باستانشناسی این منطقه میتواند بر مطالعات دیرین اقلیمشناسی، علوم میانرشتهای، جمعیتشناسی باستانی، شناسایی الگوهای استقراری و گاهنگاریهای مطلق و نسبی مبتنی باشد.
پژوهشگران	سمیه اسدی تشویق (نفر دوم)، رحمت عباس نژاد سرستی (نفر اول)