مشخصات پژوهش

صفحه نخست /رخداد فهم در رساله قشیریه با ...
عنوان رخداد فهم در رساله قشیریه با تکیه بر رویکرد گادامر
نوع پژوهش مقاله چاپ شده
کلیدواژه‌ها گادامر رساله قشیریه فهم منطق مکالمه امتزاج افقها
چکیده رساله قشیریه، رساله‌ای تعلیمی و آموزشی از استاد ابوالقاسم عبدالکریم‌بن هوازن قشیری و از عمده-ترین مراجع عرفان و تصوف در قرن پنجم هجری است. گفته‌پردازی مقتدر دارد، اما این اقتدار با استبداد مؤلفانه فرق دارد و از هر نوع تصلّب اندیشه، گریزان است و در پی انقلابی برای تصحیح و بازیابی عقاید است. رساله قشیریه با هدف هدایتگری (مریدان قرن 5 و البته عموم مردم) به شناخت مجدد مسیر شریعت و طریقت و تبرئه اهل تصوّف از اتهامات، در پنجاه و پنج باب به تعلیم پرداخته است. در این پژوهش برآنیم تا مؤلفه‌های رخداد فهم در رویکرد هرمنوتیک فلسفی گادامر را بر این متن عرضه داریم. گادامر، فهم را واقعه می‌داند که وابسته به مؤلفه‌های پیش‌داوری، زبان، گفتگو و تاریخمندی است. خوانش‌گر با منطق مکالمه و امر تأویل به پرسشگری از متن می‌پردازد تا؛ به امتزاج افق‌ها (بین مفسّر و متن) نائل آید. در نظر او، پیش‌داوری به مثابه افق درونی و تاریخمندی انسان به مثابه افق بیرونی است؛ طبق این مؤلّفه‌ها، متن رساله دارای افق درونی و بیرونی است که این مسیر با قالبهای پیشنهادی گادامر به خوبی به امتزاج می‌رسد. بین متن رساله قشیریه با اصول گادامر، و متن رساله با مفسر، مکالمه قوی برقرار می‌شود و افق‌های معنایی، فاصله‌های زمانی و مکانی آنها را درهم ‌می‌شکنند. خوانش‌گر رساله، با فهم انسان‌شناسی، هستی‌شناسی، ایمان به فراافق (خدا) و فراخوانش‌ها (انبیا و اولیا) به تفسیر افق‌ها می‌پردازد. شگردهای متن با نسبیّت باوری، تکثر معنا و ارتباط دوسویه متن و مفسّر نشانگر تغییر و ایجاد فهم نو و سیّال است.
پژوهشگران نرگس جابری‌نسب (نفر سوم)، احمد غنی پور ملکشاه (نفر دوم)، زهرا انصاری (نفر اول)