|
عنوان
|
بررسی تأثیر ویژگیهای هندسی حوضهها در تشکیل مخروطافکنههای دامنه جنوبی البرز در استان سمنان با استفاده از روشهای همبستگی و تحلیل سلسله مراتبی
|
|
نوع پژوهش
|
مقاله چاپ شده
|
|
کلیدواژه‌ها
|
مخروطافکنه، حوضههای آبی، البرز، تحلیل سلسله مراتبی، ضریب همبستگی
|
|
چکیده
|
در مورد ژئومورفولوژی مناطق خشک و نیمه خشک بیابآنهای ایران، مطالعات گستردهای انجام شده است؛ اما در این بین مخروطافکنهها به رغم دارا بودن پتانسیلهای محیطی، به طور تخصصی کمتر مورد مطالعه قرار گرفته اند. در این تحقیق جهت بررسی تأثیر برخی ویژگیهای هندسی آبخیزها در تشکیل مخروطافکنهها، پس از بررسی های میدانی و تهیه لایههای اطلاعاتی از طریق نقشهها و منابع موجود، تعداد 44 مخروطافکنه از مخروطهای دامنهی جنوبی البرز، واقع در استان سمنان شناسایی و مرز هریک از این مخروطها و حوضههای آبی وابسته به نیز Google Earth تعیین و رقومیشد. همچنین برای دقت بیشتر از محیط، نرم افزاری GIS آنها در محیط استفاده شد. سپس ویژگیهای هندسی حوضههای هر مخروطافکنه، استخراج شدند. در مرحله بعد برای تعیین وزن عوامل و اولویت بندی آنها از فرایند تحلیل سلسله مراتبی استفاده گردید. در این روش، عوامل مؤثر به صورت زوجی با یکدیگر مقایسه و ضریب وزنی عوامل محاسبه شده است. بررسیها نشان داد که عوامل مساحت، شیب، ضریب شکل، ارتفاع، محیط، طول حوضه، تراکم زهکشی، طول کل آبراهه، شیب آبراهه اصلی و طول حوضه به ترتیب بیشترین تأثیر را در ابعاد مخروطافکنهها دارند. برای تعیین درستی اولویت بندی مذکور از روش همبستگی استفاده شد. نتایج بیانگر آن است که به ترتیب عوامل مساحت، طول کل آبراههها، محیط، طول آبراهه اصلی، طول حوضه، ارتفاع و شیب آبراهه اصلی دارای تأثیر معنی داری بوده اند. همچنین نتیجهگیری حاصل از مقایسه این دو روش نشان داد که به جز تأثیر مساحت حوضهها در ابعاد مخروطافکنهها، سایر عوامل مؤثر، اولویتبندی متفاوتی دارند.
|
|
پژوهشگران
|
سمیه فخرالدین (نفر دوم)، عیسی جوکار سرهنگی (نفر اول)
|