|
عنوان
|
ارزیابی کیفیت آب زیرزمینی با استفاده از روش‌های مقدار آنتروپی وزنی مشترک (EWOV) و تحلیل مجموعه‌های جفت شده (SPA) (مطالعه موردی، دشت سرایان)
|
|
نوع پژوهش
|
مقاله چاپ شده
|
|
کلیدواژه‌ها
|
آنتروپی وزنی, مجموعه‌های جفت شده, ارزیابی کیفی, دشت سرایان, آب زیرزمینی
|
|
چکیده
|
زمینه و هدف: با افزایش فعالیت های انسانی، شدت فشارهای وارده بر منابع آب زیرزمینی افزایش یافته است. از آن‌جا سفره‌های زیرزمینی تأمین کننده بخش اعظم مصارف آب شرب می‌باشند، ارزیابی صحیح این منابع ضروری توجه است. با توجه به عدم دقت بازه‌های استاندارد کیفی، ارایه روشی که منجر به نتایج قابل اطمینان گردد، می تواند با ارزش باشد. لذا در این مطالعه دو رویکرد مقدار آنتروپی وزن مشترک (EWOV)[1] و تحلیل مجموعه های جفت شده (SPA)[2] جهت ارزیابی کیفی آبخوان با استفاده از مفاهیم فازی و تئوری آنتروپی پیشنهاد گردید. روش بررسی: جهت ارزیابی کیفی سفره آب زیرزمینی بر مبنای دو رویکرد پیشنهادی بدین صورت عمل گردید که در روش EWOV برمبنای بازه بندی کیفی قطعی و فاصله اقلیدسی هر پارامتر از مقدار استاندارد خود، رتبه کیفی نمونه‌ها تعیین می‌شود. در روش SPA براساس بازه های فازی هر پارامتر، نمونه‌ها مورد ارزیابی قرار می‌گیرند. جهت بررسی کارایی این دو رویکرد، از 21 نمونه کیفی مرتبط با دشت سرایان استفاده گردید. یافته‌ها: با اجرای دو رویکرد پیشنهادی و استخراج نتایج رده بندی کیفی نمونه ها می توان دریافت که در دوره، تر با استفاده از روش EWOV، 42 درصد نمونه در رده متوسط قرار گرفته‌اند. با اعمال عدم قطعیت در رده‌های کیفی، این میزان درصد از نمونه‌های پایش‌شده دارای رده کیفی قابل قبول می‌باشند. بررسی رده کیفی نمونه ها با توجه به موقعیت مکانی آن ها در سطح دشت حاکی از هماهنگی نتایج روش SPA با شرایط طبیعی حاکم بر آبخوان می‌باشد. نتایج روش SPA نشان می دهد که بخش های شمال غربی، شمال و میانه دشت از کیفیت خوب و قابل قبولی جهت مصرف شرب برخوردار بوده و 42 و 74 درصد نمونه ها به ترتیب در فصول تر و خشک در رده کیفی قابل قبول و قابل قبول تا متوسط جهت مصرف شرب قرار دارند. بحث و نتیجه‌گیری: مقایسه نتایج دو روش SPA و EWOV نشان‌دهنده دقت مناسب درجه کیفی ارایه شده توسط روش SPA و منطبق بودن آن با خصوصیات هیدروژئولوژیکی آبخوان (همانند نمونه‌های شماره 15P و 11P) بوده و به عنوان روش برتر در ارزیابی کیفی منابع آب زیرزمینی توصیه می شود.
|
|
پژوهشگران
|
مهدی کبیری سامانی (نفر دوم)، محمود محمد رضاپور طبری (نفر اول)
|