|
عنوان
|
تاثیر بهره برداری از آبخوان آزاد ساحلی قائمشهر-جویبار در میزان پیشروی آب شور بر اساس دیاگرام پایپر اصلاح شده (GQI Piper)، شاخص کیفی نفوذ آب شور (GQI SWI) و تکنیک GIS
|
|
نوع پژوهش
|
مقاله ارائه شده
|
|
کلیدواژه‌ها
|
نفوذ آب شور، آبخوان آزاد ساحلی، شاخص کیفیت آب زیرزمینی (GQI)، GIS، آبخوان قائمشهر-جویبار.
|
|
چکیده
|
توسعه بهره‌برداری از آبخوان‌های ساحلی یکی از دلایل مهم تخریب کیفی منابع آب زیرزمینی و پیشروی آب شور دریا محسوب می‌شود. بر این اساس پایش زمانی و مکانی رفتار کیفی این آبخوان‌ها جهت شناخت نحوه ایجاد، تعیین منشأ شوری و کنترل این پدیده از اهمیت بالایی برخوردار است. این تحقیق، تغییرات هیدروشیمیایی آبخوان آزاد ساحلی در دشت قائمشهر-جویبار واقع در شمال ایران را مورد بررسی قرار می‌دهد. برای این منظور از ترکیب شاخص کیفیت آب زیرزمینی دیاگرام پایپر اصلاح شده (GQI Piper)، شاخص کیفیت آب زیرزمینی نفوذ آب شور (GQI SWI) و تکنیک GIS جهت شناسایی و بررسی تغییرات زمانی و مکانی نفوذ آب شور در این آبخوان آزاد ساحلی بکار گرفته شد. بر مبنای نمونه های کیفی جمع‌آوری شده از آبخوان آزاد در طی دو دوره زمانی (2011 و 2020) و تحلیل آن‌ها با استفاده از رویکردهای ذکر شده، می‌توان دریافت که نفوذ آب شور در این آبخوان در سال 2011 کاملاً محرز است و منشأ اصلی شوری، بالاآمدگی طاق آب شور فسیلی تحت تاثیر بهره برداری بیش از حد از منابع آب زیرزمینی جهت کشاورزی و انجام تبادلات کاتیونی می‌باشد که با راه‌اندازی شبکه آبرسانی سد البرز از سال 2013 به بعد در سطح دشت و استفاده از آبهای سطحی در آبیاری اراضی کشاورزی بجای برداشت از چاه‌های عمیق و نیمه‌عمیق، اثر قابل توجهی در کاهش میزان نفوذ آبهای شور از دریا و سنگ کف (آب فسیلی) به سمت آبخوان ساحلی در سال 2020 داشته است. لذا با توجه به شرایط زمین شناسی و لیتولوژی در محدوده مورد مطالعه، لازم است جهت جلوگیری از نشت آب شور فسیلی به آبخوان موجود ( در نتیجه پدیده upcoming)، بهره‌برداری از چاه‌های منطقه بشدت محدود گردد.
|
|
پژوهشگران
|
محمود محمد رضاپور طبری (نفر دوم)، طاهره آذری (نفر اول)
|