مشخصات پژوهش

عنوان	«تحلیل گفتمان تاریخ نگاری مغولان با تمرکز بر نگاره های جامع التواریخ رشیدی»
نوع پژوهش	پایان نامه
کلیدواژه‌ها	تاریخ نگاری، جامع التواریخ الرشیدی ، تحلیل گفتمان انتقادی ، فرکلاف
چکیده	کتاب جامع‌التواریخ نخستین دوره کامل تاریخ و جغرافیای آسیا است که با استفاده از وسایل و منابعی ترتیب داده شده است که تا آن زمان در اختیار هیچ‌کس قرار نگرفته بود. همچنین از نظر دسترسی مؤلف به منابع شفاهی بسیار نیز درخور توجه است و اگر رشیدالدین فضل‌اللّه همدانی آن نوشته‌های پراکنده و در معرض نابودی و همچنین سخنان و افسانه‌های شفاهی مغولان و ترکان را به قلم نیاورده بود، امروزه از هیچ‌کدام از آنها خبری در دسترس نبود و به حیطه فراموشی سپرده شده بودند. گذشته از متن اثر که نکات تاریخی مهمی را در خود جای داده است، نگاره های موجود در آن، اخبار و پیام های متنوع و جالبی را در لایه های ظاهری و ژرف ساخت در خود جای داده است. به بیان دیگر، مطالبی که در این نگاره ها دیده می شود یا به قدری آشکار هستند که نیاز به شرح و توضیح ندارد و یا دارای لایه های پنهانی هستند که با عنایت به نشانه شناسی و تفسیر و تحلیل باید به آن دست پیدا کرد. دقت در طراحی این نگاره ها اثر مطلوبی در خوانش کتاب جامع التواریخ دارد و می توان آن را تکمله ای برای قلم نویسنده به شمار آورد؛ زیرا هر نگاره گفتمانی ویژه را در خود جای داده و منظوری را برای مخاطب شرح می دهد. امروزه از نظریه تحلیل گفتمان برای بازنمایی اغراض و اهداف نگارگران استفاده می شود. با بهره گیری از تحلیل گفتمانی می-توان لایه های هویتی، رابطه ای و فکری مستتر در این نگاره ها را مورد نقد و بررسی قرار داد و اندیشه خالق آن را بررسی کرد. به هر روی، در تحلیل گفتمان سطوح گوناگون افکار کاویده می شود. گفتمان رویکردی زبان شناسی به معنای کشف و بررسی نحوه جریان متکلم یا مخاطب بر اساس آثار موجود است. تحلیل گفتمان ابزاری سودمند برای حرکت در میان زاویه های گوناگون اندیشه فردی و جمعی است. پرسش اصلی پژوهشگر در پروسه پژوهش بدین عنوان می باشد: نگاره های جامع التواریخ رشیدی، چه لایه هایی از گفتمان مسلط تاریخ نگاری مغولان را بازنمایی می کند؟ هدف اصلی بررسی لایه های روساخت و ژرف ساخت نگاره های کتاب جامع التواریخ رشیدی در دوره مغولان است. این بدان معناست که در پژوهش حاضر، برای نخستین بار لایه های ظاهری و ژرف ساخت نگاره های جامع التواریخ رشیدی کاویده می شود که این خلأ تحقیقاتی بر ابعاد نوآورانه پژوهش حاضر می افزاید.
پژوهشگران	فتانه محمودی (استاد راهنما)، مریم عرب خزائلی (دانشجو)