مشخصات پژوهش

عنوان	تاریخ قرآن کریم «نقد نگاه خاورشناسان و قرآن پژوهان معاصر»
نوع پژوهش	کتاب
کلیدواژه‌ها	تاریخ قرآن، خاورشناسان، قرآن پژوهان، انگیزه ها
چکیده	نوشتار حاضر، به نقد و بررسی دیدگاه‌ها و شبهات خاورشناسان و قرآن پژوهان در خصوص قرآن کریم با رویکرد به تاریخ قرآن اختصاص دارد. تاریخ قرآن چیست؟ تاریخ قرآن بخشی از علوم قرآن است که دربارۀ داستان و سرگذشت قرآن از آغاز تاکنون بحث می‌کند و آن بحث‌ها عبارتند از: قرآن چیست و منابع آن کدامند؟ قرآن از چه طریقی به دست ما رسیده است؟ وحی یعنی چه؟ واسطۀ وحی چه کیست؟ انواع وحی چیست؟ آیا پیامبر (صَلَّی‌اللهُ‌عَلَیهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم) در دریافت وحی و ابلاغ آن عصمت داشته است؟ کاتبان وحی چه کسانی بوده‌اند؟ آیا وحی را به درستی می‌نوشته‌اند؟ آیه و سوره چیست؟ ترتیب آیات و سُوَر در قرآن چگونه انجام یافته است؟ نامگذاری سوره‌ها توقیفی یعنی به اشاره و هدایت پیامبر انجام گرفته است یا به اجتهاد و نظر صحابه و تابعین صورت پذیرفته است؟ آیات و سوره‌های مکّی و مدنی چیست؟ و چه نشانه‌هایی دارند؟ آیا از نظر شکل و سبک و اسلوب و محتوی یکسانند؟ قرائت و اقراء چیست؟ آیا قرائت بر کتابت مقدّم است؟ قرّاءِ معروف قرآن چه کسانی بوده‌اند؟ جمع قرآن یعنی چه و جمع قرآن در چه عصری صورت گرفته است؟ آیا در جمع قرآن آیات و سوره‌ای از اصل قرآن ساقط شده است؟ قرآن را به چه خطی می‌نوشتند؟ آیا در زمان نگارش قرآن، اعراب گذاری و نقطه گذاری، معمول بوده است؟ اگر معمول نبوده است چه کسانی بعداً این خدمت را به ساحت مقدّس قرآن انجام داده‌اند و... . همۀ این بحثها در گذشته، تحت عنوان کلی علوم قرآن مطرح می‌شد ولی در صد سال اخیر، به لحاظ اهمیت این بحث‌ها در میان مباحث علوم قرآنی، عالمان قرآن آن را جداگانه و مستقل تحت عنوان «تاریخ قرآن» مطرح ساختند. شکی نیست از آغاز بعثت پیامبر اکرم (صَلَّی‌اللهُ‌عَلَیهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم) و تجلّی و تلّقی وحی، و مطرح شدن بحث‌ها و دیدگاه‌ها پیرامون قرآن و علوم آن، دشمنان اسلام بیکار نبوده، و انواع شبهات را در عقیم ساختن دعوت پیامبر خاتم (صَلَّی‌اللهُ‌عَلَیهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم) مطرح کرده‌اند، گاهی قرآن را شعر و پیامبر (صَلَّی‌اللهُ‌عَلَیهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم) را شاعر می‌خواندند، زمانی می‌گفتند: قرآن سحر و پیامبر (صَلَّی‌اللهُ‌عَلَیهِ‌وَآلِهِ‌وَسَلَّم) ساحر است! وقت دیگر بیان می‌کردند که پیامبر (صَلَّی‌اللهُ‌عَلَیهِ‌وَآلِهِ-وَسَلَّم) قرآن را از بشری تعلیم می‌گیرد، و زمانی دیگر بهانه می‌کردند که چرا خداوند بشری را رسول و فرستاده خویش قرار داده است؟ یا چرا قرآن بر دو رجل بزرگ از مکّه و طایف نازل نمی‌شود؟ و ... . در عصر حاضر، عدّه‌ای از خاورشناسان، تحقیقات و پژوهش‌هایی پیرامون اسلام و قرآن انجام داده‌اند و انواع مختلف ایرادات و شبهات را در خصوص قرآن مطرح ساخته‌اند. لذا در این نوشتار ابتدا به جمع‌آوری این شبهات اقدام شد و ایرادات در خصوص تاریخ قرآن را تنظیم و تبویب ساخته و به پاسخگویی آنها پرداخته است و در پایان علل اشتباه خاورشناسان در تحقیقات اسلامی نیز تجزیه و تحلیل شد. امید است؛ که مورد رضایت حضرت احدیت قرار گیرد. لذا در این کتاب به این مقوله مهم پرداخته شد و امید است؛ بتواند راهبردی مناسب برای محققان، مدرسان و دانش پژوهان حوزۀ تاریخ اسلام و علوم قرآنی قرار گیرد.
پژوهشگران	عباس جاودانی عادل فخار (نفر سوم)، سید علی اکبر ربیع نتاج (نفر دوم)، حبیب اله حلیمی جلودار (نفر اول)