مشخصات پژوهش

عنوان	شبیه سازی آبدهی چشمه های کارستی با استفاده از شبکه ی عصبی مصنوعی (مطالعه ی موردی: ارتفاعات البرز مرکزی)
نوع پژوهش	مقاله چاپ شده
کلیدواژه‌ها	تخلخل، منابع آب، شبکه ی عصبی مصنوعی، استان مازندران
چکیده	چشمه ها یکی از منابع آبی مهم در سطح کشور شمرده میشوند. در ارتفاعـات البـرز مرکـزی چشمه های کارستی فراوانـی گسـترش دارنـد کـه شـناخت وضـعیت هیـدرولوژیکی آنهـا در بهره برداری و مدیریت آنها ضرورت دارد. هدف از این پژوهش، بررسی کارایی شبکه ی عصبی مصنوعی در شبیه سازی آبدهی چشمه های کارستی در استان مازندران است. بدین منظـور، 80 چشمه کارستی مورد مطالعه قرار گرفت. تعداد 60نمونه برای آموزش یا ارائه ی مدل و تعـداد 20نمونه برای تست یا اعتباریابی استفاده شد. مقادیر کمی عوامل مؤثّر در آبدهی چشمه هـای کارستی، شامل؛ درصد تخلخل تشکیلات آبخوان، ارتفاع مکان، شـیب زمـین، بـارش متوسـط سالانه و فاصله از منابع آب با به کـارگیری داده هـا و نقشـه هـا در محـیط سیسـتم اطلاعـات جغرافیایی GISبرآورد شد. برای ارائه ی مدل مناسب برای آبـدهی چشـمه هـای کارسـتی از نرم افزار MATLABشاخه ی Neural Networkو از شبکه ی پرسپترون چند لایه اسـتفاده شـد. برای فرآیند شبیه سازی، 80درصد داده ها برای آموزش و 20درصـد مـابقی بـرای تسـت یـا اعتباریابی استفاده شد. عملکرد شبکه ی عصبی با پارامترهایی چون، جذر میانگین مربـع خطـا RMSEو ضریب همبستگی بین خروجی هـای حقیقـی و دلخـواه Rسـنجیده شـد. نتـایج پژوهش، نه تنها کارایی شبکه ی عصبی مصنوعی در شبیه سازی آبدهی چشمه هـا را نشـان داد؛ بلکه حاکی از آن است که عوامل فاصله از منابع آب، تخلخل تشکیلات آبخوان و ارتفاع مکـان، عوامل اصلی در آبدهی چشمه های کارستی در ارتفاعات البرز مرکزی به شمار می آیند؛ بنـابراین با استفاده از شبکه ی عصبی مصنوعی، می توان آبدهی چشمه های فاقد آمـار را بـا دقّـت قابـل قبولی برآورد کرد.
پژوهشگران	عیسی جوکار سرهنگی (نفر سوم)، وحید غلامی (نفر دوم)، زهرا درواری (نفر اول)