مشخصات پژوهش

عنوان	مطالعه و تحلیل باستانشناسی نظامی تمدن اکد خارج از بین النهرین، انگیزه و دستاوردهای آن
نوع پژوهش	پایان نامه
کلیدواژه‌ها	میان رودان- تمدن آکد- باستان شناسی نظامی- شواهد باستان شناسی
چکیده	امپراتوری آکد یکی از بزرگ ترین تمدن هایی بود که در خاور نزدیک باستان و به طور خاص در بین النهرین، در هزاره سوم قبل از میلاد پس از ظهور دولت شهرهای سومری تأسیس شد. سومریان دولت شهرهایی بودند که به طور مداوم در حال جنگ با یکدیگر بودند و پادشاهِ قدرتمندترینِ آنها بر شهرهای همسایه و زمین های کشاورزی و منابع آب تسلط داشت. اما زمانی که پادشاهِ قدرتمندتری به قدرت می رسید، شورش می کرد و شهر و سرزمین خود را دوباره به تصرف درمی آورد. این روند تا زمانی ادامه یافت که پادشاهی بزرگ به نام سرگون آکدی در صحنه سیاسی بین النهرین ظهور کرد. او توانست پادشاه اورزبابا، پادشاه کیش را شکست دهد و خود پادشاه کیش شود. سپس برای شکست پادشاه لوگال زاگیزی که شهرهای سومری را متحد کرده بود و پادشاه اوروک شده بود، حرکت کرد. اما این اتحاد نتوانست در برابر سرگون آکدی مقاومت کند و او پادشاه لوگال زاگیزی را کشت و با شجاعت و قدرت ارتشش بر تمام شهرهای سومری مسلط شد. آکدی ها از اقوام سامی بودند که بنابر منابع، از ابتدای تاریخ به صورت مهاجرت های پراکنده به بین النهرین آمده و با سومری ها ادغام شده بودند. آنها هنگامی که فرصت مناسب فراهم شد، بر حکومت بین النهرین مسلط شدند. پس از تسلط سرگون بر تمام بین النهرین، او که دارای اندیشه ای سیاسی و نظامی بی سابقه بود، تصمیم گرفت امپراتوری متمرکزی با پایتختی آکد تأسیس کند. بنابراین، برای تسلط بر شهرهای همسایه بین النهرین، حمله هایی را آغاز کرد که از جمله آنها حمله های متعدد به سرزمین عیلام در شرق بود که توسط سرگون و جانشینانش انجام شد. همچنین از طریق خلیج فارس به سمت جنوب به کوه های عمان رفت و به سمت غرب تا سوریه و سواحل دریای مدیترانه پیش رفت. شواهد حاکی از رسیدن سرگون به آناتولی است. در دوران نرام سین، نوۀ سرگون، امپراتوری آکدی به دورترین نقاط خود در همه جهات رسید که نتیجه حمله های گسترده او بود. نرام سین پس از سرگون، بنیان گذار امپراتوری آکد، مشهورترین پادشاه آکد ی به شمار می رود. به برکت این حمله ها، تجارت رونق یافت و کشتی ها در بندر آکد لنگر انداختند. کالاها، چوب و سنگ از همه شهرهای امپراتوری، چه تحت الحمایه و چه مستقل، وارد می شد زیرا پادشاهان امنیت راه های تجاری دریایی و خشکی را تأمین کرده بودند. پس از حدود ۱5۰ سال شکوفایی و عظمت، نخستین امپراتوری در خاور نزدیک باستان، پس از حکمرانی گروهی از پادشاهان ضعیف که نتوانستند از وسعت قلمرو آن محافظت کنند، به پایان رسید.
پژوهشگران	محمد عتقی (استاد مشاور)، رضا مهرآفرین (استاد راهنما)، غیث عبدالحسین (دانشجو)