مشخصات پژوهش

عنوان	بررسی تاثیر خطای تنظیم بیمار بر شاخص های فیزیکی و بیولوژیکی در تکنیک فیلد در فیلد و روش رایج در درمان رادیوتراپی سرطان پروستات
نوع پژوهش	پایان نامه
کلیدواژه‌ها	تاثیر خطا، شاخص فیزیکی، شاخص بیولوژیکی، رادیوتراپی، سرطان پروستات
چکیده	سرطان پروستات یکی از شایع ترین سرطان های بدخیم است. در ایران این سرطان در رتبه چهارم از سایر سرطان ها قرار دارد. در حال حاضر جراحی و متعاقب آن پرتودرمانی، یکی از روش‌های مفید درمان سرطان پروستات می ‌باشد به طوری که کمترین آسیب و سمیت را برای ارگان‌های در معرض خطر اطراف به همراه دارد. از پرتودرمانی خارجی با تابش فوتونی به عنوان یکی از روش‌های درمانی، در بیماران با ریسک بسیار کم تا بسیار بالا با مقادیر دوز تابشی و اهداف درمانی متفاوت استفاده می‌شود. رادیوتراپی کانفورمال یکی از مهم ترین روش های درمانی بیماران مبتلا به سرطان پروستات است. یکی از تکنیک‌های مفید در رادیوتراپی کانفرمال، جهت ایجاد توزیع دز بهینه در حجم هدف و کمترین میزان عوارض جانبی، تکنیک میدان در میدان ( FIF) می‌باشد. این تکنیک که IMRT فوروارد نیز نامیده می‌شود، در هر مرکز مجهز به کولیماتورهای چندبرگی ( MLC) قابل اجرا می‌باشد. که در آن به جای وج از کولیماتورهای چندبرگی استفاده می‌شود و علاوه بر دو میدان اصلی داخلی و خارجی، زیرمیدان‌هایی نیز مورد استفاده قرار می‌گیرند. این زیرمیدان‌ها با میدان اصلی ادغام شده و نواحی خاص با دوزهای معینی را بلاک می‌کنند. ظهور رادیوتراپی با دقت بالا، منجر شده است که در طرح درمانی برای سرطان پروستات، به علت تغییرات در آناتومی لگن و حجم هدف در بین جلسات درمانی، در معرض عدم دقت بیشتری قرار داشته باشد. حرکت بیمار، موقعیت‌دهی نادرست بیمار و حرکت ارگان‌ها سه عامل عمده برای تغییر آناتومی داخلی بیمار در طول دوره درمان هستند. از عوامل بروز این خطاها می توان به تغییر در اندازه و شکل تومور در طی جلسات درمانی، تغییر موقعیت تومور در بین جلسات یا در حین درمان به علت تنفس، و تغییر در پوزیشن‌دهی در بیمار اشاره کرد. خطا در تنظیم بیمار، در اثر تفاوت در موقعیت‌ بیمار در بین پلن درمانی و اجرای درمان اتفاق می‌افتد. در طول دوره درمان، تنظیم نادرست بیمار و تغییر شکل پروستات، طول مسیر رادیوبیولوژیکی را تغییر می‌دهد و توزیع دز متفاوتی را در مکان‌های مختلف در بیمار ایجاد می‌کند. احتمال ایجاد آسیب در بافت سالم ( NTCP) و احتمال کنترل تومور( TCP) ، مهم‌ترین فاکتورهایی هستند که در روش‌های مختلف ارزیابی آسیب‌های زیست‌پرتویی محاسبه می‌شوند. یکی از ابزارهای بررسی توزیع دز در ناحیه تحت درمان هیستوگرام توزیع دوز- حجم ( DVH) نامیده ‌می‌شود که با استخراج آن از سیستم طراحی درمان، می‌توان یکنواختی دوز را مورد بررسی قرار داد. از آنجایی‌که احتمال پرتودهی به اندام‌های حیاتی مهمی چون رکتوم و مثانه در حین پرتودرمانی پروستات وجود دارد، بنابراین پرتودرمانی پروستات را به موضوعی چالش‌برانگیز تبدیل می‌کند. لذا سرطان پروستات نیازمند ارزیابی تاثیرات رادیوبیولوژیکی خطاهای ایجاد شده در حین اجرای تکنیک‌های درمانی در حجم هدف برنامه‌ریزی شده ( PTV) و ارگان‌های حیاتی می-باشد. در مراکز رادیوتراپی معمولاً برای درمان سرطان پروستات از درمان سه بعدی کانفورمال با چهار میدان استفاده می شود. از آنجایی که استفاده از فیلد در برنامه ریزی میدانی (FIF) در درمان رادیوتراپی قفسه سینه، گردن، مثانه، کانال مقعد و رکتوم نتایج خوبی در کاهش خطر اندام داشته است، بنابراین این مطالعه در پاسخ به این سوال توسعه یافته است. آیا روش FIF در درمان سرطان پروستات در مقایسه با روش مرسوم، می تواند دوز اندام های حساس را به حداقل برساند.
پژوهشگران	فاطمه ذاکری (دانشجو)، غلامرضا فلاح محمدی (استاد راهنما)، سید محمد متولی (استاد راهنما)