مشخصات پژوهش

عنوان	ساختار و کارکرد در معماری آیینی مازندران؛ مطالعه موردی سقانفارهای فریدونکنار
نوع پژوهش	مقاله چاپ شده
کلیدواژه‌ها	سقانفارهای فریدونکنار، دوره‌ی قاجار، کارکردهای اجتماعی و آیینی، بررسی های باستانشناختی.
چکیده	هدف پژوهش حاضر که داده‌های آن بر اساس مطالعات اسنادی، بررسی‌های میدانی باستان‌شناختی و مصاحبه گردآوری شده، بررسی ساختار و کارکرد سقانفارها در مازندران است. سقانِفار بنایی است چوبی و دوطبقه که بیشتر در بخش مرکزی مازندران و به نام حضرت ابوالفضل(ع) بنا شده‌ است. در پژوهش حاضر، 6 نمونه‌ سقانفار موجود در فریدونکنار بررسی شده‌اند که تمامی آن‌ها به دوران قاجار و بازه‌ی زمانی 1311 تا 1326 ه‌.ق. تعلق دارند. نگارندگان در پژوهش حاضر پس از معرفی داده‌ها، با روش کیفی و تحلیل نظری به تفسیر داده‌ها پرداخته‌اند. نتایج پژوهش حاکی از وجود بیانی نمادین در ساختار و تزیین سقانفارهاست. از منظر اجتماعی، کاربران بنا جوانان هستند. برافراشتگی بنا دارای نسبتی نمادین با سن کاربران و صاحب واقعی بنا یعنی حضرت ابوالفضل(ع) است. نقوش مذهبی و ملی نشانگر تأثیر انگیزه‌های شیعی و جنبه‌های پهلوانی و اسطوره‌ای ایرانی در ساخت سقانفار است. نقشمایه‌های بنا، نمادهایی از زندگی اجتماعی، اقتصاد معیشتی، نگرش‌های آیینی و هویت ملی مردمان منطقه است. هنرمند با کنار هم قرار دادن ماهرانه‌ی این نقوش، قصد انتقال نمادین پیام‌های ملی و مذهبی به مخاطبان عام را داشته و این چیدمان، تنیدگی فرهنگ ملی و نگرش‌های مذهبی مردمان منطقه را نشان می‌دهد.
پژوهشگران	میثم فلاح (نفر دوم)، محمدحسن زال (نفر اول)