مشخصات پژوهش

عنوان	واکاوی عوامل تاثیرگذار بر خشکسالی هیدرولوژیک (مطالعه موردی حوضه‌های آبخیز استان لرستان)
نوع پژوهش	مقاله چاپ شده
کلیدواژه‌ها	خشکسالی، تحلیل عاملی، همگن بندی، تحلیل خوشهای، تحلیل متمایزی
چکیده	برای برنامهریزی مدیریت بهینه منابع آب به ویژه در حوضه های آبخیز بزرگ، شناخت روابط هیدرولوژیکی برای تشخیص عوامل تأثیرگذار بر خشکسالی هیدرولوژیک امری ضروری به نظر میرسد. خشکسالی از جمله عوامل طبیعی است که طی چند دهه گذشته خسارات زیادی را متوجه جوامع و محیطزیست ایران و حتی جهان نموده است. این تحقیق به بررسی عوامل تأثیرگذار بر خشکسالی هیدرولوژیک حوضه آبخیز استان لرستان میپردازد. ابتدا 25 ایستگاه مناسب با توجه به پراکنش جغرافیایی و تنوع مساحت این استان در نظر گرفته شدند. اطلاعات فیزیوگرافی ایستگاهها با استفاده از نقشههای توپوگرافی استخراج، سپس تجزیه و تحلیل عاملی روی پانزده متغیر نمونه برداری شده از ایستگاهها در نرمافزار آماری -3-1-1R انجام شده است. نتایج نشان دادند که متغیرهای بارش، مساحت، تراکم زهکشی و درصد اراضی فقیر از عوامل اصلی بوده و در مجموع 84/684 درصد از کل تغییرات در دادهها را بیان میکنند. سپس متغیرهای چهارگانه استخراج شده با تحلیل خوشهای گروهبندی شدند و در نهایت دو گروه همگن به دست آمدند. بهمنظور بررسی صحت تحلیل خوشهای در تعیین مناطق همگن از تحلیل ممیزی استفاده شد. تحلیل ممیزی صورت گرفته برای دو گروه همگن بر اساس متغیرهای چهارگانه یک تابع متمایزکننده ایجاد گردید. نتایج ضرایب تابع متمایزکننده در حالت استاندارد نشان دادند که در تابع ایجاد شده متغیر بارش با بارندگی متوسط با بیشترین بار وزنی 0/979 و متغیر مساحت با بار وزنی ،0/877 مهمترین متغیرهای متمایزکننده گروههای همگن از یکدیگر میباشند. در نهایت مقادیر همبستگی برآورد شده بیانگر آن است که دو گروه همگن از یکدیگر مجزا میباشند.
پژوهشگران	کریم سلیمانی (نفر چهارم)، فاطمه کاردل (نفر سوم)، منوچهر بابانژاد (نفر دوم)، علیرضا تجری (نفر اول)