مشخصات پژوهش

عنوان	تعیین سطح نابرابری منطقه ای استان های ایران: تحلیل شاخص ترکیبی چندبُعدی
نوع پژوهش	مقاله چاپ شده
کلیدواژه‌ها	نابرابری منطقه ای، تحلیل مولفه اصلی دومرحله ای، شاخص ترکیبی توسعه، سرریزهای سرمایه گذاری، ایران
چکیده	نابرابری منطقه ای پدیده ای چندبُعدی است که عرصه های مختلف اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی را دربر می گیرد. به همین دلیل برای سنجش توسعه ی منطقه ای در هر کشور معرفی شاخص ترکیبی چندبُعدی ضروری است. این مطالعه با هدف تعیین سطح نابرابری منطقه ای استان های ایران به معرفی یک شاخص ترکیبی برای سنجش این نابرابری پرداخته است. برای این منظور، 25 نماگر در 5 بُعد مختلف (اقتصادی، دانش و سرمایه انسانی، زیربنایی، اجتماعی-فرهنگی و بهداشتی و زیست محیطی) انتخاب شده و اطلاعات مربوط به سال های 1380 و 1392 برای این نماگرها استخراج شده است. همچنین با اعمال یک نوآوری، روش تحلیل مولفه اصلی دومرحله ای برای سنجش سطح توسعه منطقه ای بکار گرفته شده است. نتایج نشان می دهد که نابرابری منطقه ای طی دوره مورد بررسی، رو به کاهش می باشد. استان تهران، یزد و سمنان در این دوره، به ترتیب به عنوان استان های با بالاترین سطح توسعه قرار داشته اند و استان سیستان و بلوچستان نیز در رتبه انتهایی توسعه، ثابت بوده است. نتایج حاصل از این پژوهش بیانگر این نکته است که وضعیت مناسب شاخص های اقتصادی و سرمایه انسانی در استان های با سطح توسعه بالاتر، عامل اصلی نابرابری در توسعه منطقه ای می باشد. همچنین، تراکم جمعیتی بالا، امکان ارائه خدمات زیربنایی، بهداشتی و آموزشی را در استان های با توسعه بالاتر موجب شده است. نتیجه مهم دیگر، سطح بالای توسعه در استان های مجاور با تهران می باشد که بیانگر برخورداری از سرریزهای سرمایه گذاری این استان ها می باشد.
پژوهشگران	جواد براتی (نفر دوم)، زهرا کریمی موغاری (نفر اول)