بیکاری یکی از مهم ترین چالش های پیش روی اقتصاد ایران به شمار می رود که بر عملکرد اقتصاد و جامعه اثرگذار است. هدف از این پژوهش بررسی اثر شکاف نرخ ارز (اختلاف نرخ ارز رسمی و بازار آزاد) و همچنین اثر نرخ ارز غیررسمی بر نرخ بیکاری در اقتصاد ایران طی دوره 1353 تا 1391 است. برای این منظور از روش مارکوف سوئیچینگ استفاده شده است. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می دهد در رژیم بیکاری بالا، شکاف نرخ ارز منجر به تشدید بیکاری در اقتصاد ایران می شود. همچنین نتایج پژوهش نشان می دهد افزایش نرخ ارز غیررسمی در رژیم بیکاری پایین اثر مثبت و معنا داری بر بیکاری دارد اما در رژیم بیکاری بالا اثر معنا داری بر نرخ بیکاری ندارد. همچنین، احتمالات انتقال در هر دو مدل نشان می دهد احتمال ماندن در رژیم بیکاری بالا بسیار بیشتر از احتمال ماندن در رژیم بیکاری پایین است که این امر ناشی از ناپایداری اشتغال در کشور است. همچنین، ضریب خالص صادرات نیز در هر دو مدل نشان می دهد افزایش خالص صادرات در هر دو رژیم بیکاری بالا و پایین منجر به کاهش نرخ بیکاری می شود. از این رو یکی از سیاست های مهم اشتغال زایی دولت می تواند توسعه صادرات در کشور باشد.
