ما د ه قرب و مشتقات آن در کاربردهای مادی و اعتباری در قرآن مطرح گشته است که از جمله کاربردهای ما د ی آن میتوان به نزدیکی زمانی و یا مکانی اشاره نمود. از کاربردهای اعتباری ما د ه قرب، مقوله نزدیکی و پیوست رابطه میان انسان و پروردگار )قرب تکوینی( است. آیات قرآن ضمن تأ کید بر این قرب مستمر، انگارههای جاهلی را در این مسأله به چالش میکشاند. بالاترین تج ل ی پیوست رابطه میان بوده که در دیدگاه مفسران مورد توجه و تحلیل قرار گرفته و با » قریب « انسان و پروردگار در قرآن، با صفت تنزیه ذات اله، از تجسیم و تشبیه همراه گشته است. همچنین، قرب منزلتی به کسب مقام معنوی انسان اشاره داشته و طرق کسب آن مورد توجه آیات است. این پژوهش درصدد است تا به روش توصیفی تحلیلی به - بررسی و کشف تطور دیدگاه مفسران فریقی ن قرن دوم هجری تا عصر حاضر و مبانی مدنظر ایشان در درک بپردازد. در پایان این نتیجه حاصل شد که مفسران با شروع اختلافات مذاهب کلامی » قریب « معنای صفت در قرن پنجم و با ظهور دیدگاههای تجسیم و تشبیه ذات اله، به مجازانگاری مقولههایی مانند صفت در قرآن روی آورده و استفاده از نکات ادبی و بلاغی را بهترین راه در تقابل با این نظریات دانسته » قریب « اند. این سیره و روش در ذیل بسیاری از تفاسیر قرن پنجم تا معاصر ادامه داشته است. در دیدگاه غالب آنان، به مجاز و استعاره از علم و حیلوله، احاطه و قیومیت خداوند تعبیر گشته است. با این » قر یب « صفت در قرآن را حقیقتی مستقل برشمرده و » قریب « وجود برخی مفسران، ضمن تنزیه خداوند از تجسیم، صفت این صفت را بینیاز از مجازانگاری برشمرده و در تبیین و اثبات مسأله اد ل های نیز ارائه نمودهاند. واژگان کلیدی: قرآن، قرب،
