عوامل اقتصادی - سیاسی می توانند عامل کاهش نابرابری و یا افزایش نابرابری و کوچک سازی تدریجی سفره بعضی از خانوارها باشند. با توجه به اختلاف قابل توجه فضای سیاسی و سیاست های اقتصادی در برنامه اول و دوم، نابرابری درآمد نیز در این دو دوره یکسان نبوده است .این پژوهش با استفاده از دو مدل کمی و توصیفی به مقایسه تأثیر عوامل اقتصاد ی – سیاسی بر نابرابر ی درآمد در برنامه ها ی اول و دوم توسعه پرداخته است. در مدل کمی از الگو ی خودرگرسیو با وقفه توضیحی ( ARDL )و داده های سری زمانی 1399 -1363 استفاده شده است. این مدل از متغیرهایی همچون رشد بدهی دولت به سیستم بانکی، رشد نقدینگی، رشد بدهی خارجی کوتاه مدت، بهره وری نیروی کار، فساد و متغیر دامی برای برنامه اول و دوم بهره برده است. در مدل توصیفی مهمترین سیاست های اقتصادی و عوامل سیاسی مؤثر بر نابرابر ی درآمد، که به صورت مستقیم یا غیرمستقیم و به واسطه کانال ها ی متفاوت تأثیر گذارند، در دو برنامه تحلیل شده است. نتایج حاصل از هر دو مدل کمی و توصیفی نشان می دهند نابرابر ی درآمد با متغیرهای رشد نقدینگی و بهره وری نیروی کار رابطه منفی، و با رشد بدهی دولت به سیستم بانکی، رشد نقدینگی با یک وقفه، رشد بدهی خارجی کوتاه مدت و گسترش فساد رابطه مستقیم دارد.
