مطالعه نقوش سکه ها از مقولههای مهم در بررسی تحوالت اجتماعی زندگی مردم است. شاه اسماعیل در طی اعالم رسمیت مذهب شیعه، از هنر قدسی برا ی تبلیغات دینی استفاده کرد و سکهی رایج بین مردم در تجارت، سکه نقره است؛ بنابراین، استفاده از نقوش روی این نوع سکه ها صرفاً جنبه تزیینی نداشته و نوعی نماد پیوند بین دین و هنر است. رسمیت تشیع در دوره صفویه و تأثیرات عمیق این مذهب بر اعتقادات ایرانیان باعث شد تا نقوش نمادینی در وصف ائمه بر روی مسکوکات منعکس شود و ارادت ایرانیان به امامان را نشان دهد. یکی از این نقوش، نقش شمسه هشتپر در کنار شهادتین است که مفاهیمی مذهبی در برداشته است و مسئله اصلی این پژوهش است که: سیاست و مذهب چه تأثیری بر روی ضرب سکه های دوره شاه اسماعیل داشته است؟ و دلیل استفاده از نقش شمسه هشت پر بر روی سکه ها چیست؟ پژوهش حاضر با شیوه توصیفی – تحلیلی به تحلیل نقش شمسه در سکه های شاه اسماعیل اول بهعنوان بخشی از فرهنگ بصری حاکم در جامعه، اختصاص یافته است. فرهنگ بصری متأثر از اعتقادات جامعه، اوضاع اجتماعی و مذهبی است. گردآوری مطالب به شیوه کتابخانه ای و بررسی نمونه های موجود در موزه آستان قدس رضوی، از طریق فیش برداری و تصویر خوانی است. نتایج مذکور حاکی از آن است که عالئم و نشانه های روی سکه ها نشان می دهد که بخش مهمی از نقوش و کتیبهها متأثر از مذهب و اعتقادات مردم است و شاه اسماعیل به واسطه ضرب سکه سعی داشت با بهرهگیری از زبان نمادین و رمزگونه بر اعتقادات مردم اثر بگذارد و اعتقادات شیعی را در بین مردم افزایش بدهد.
