مهاجرت به عنوان عاملی تأثیرگذار بر بعد اجتماعی توسعه پایدار به طور خاص و عاملی مؤثر بر توسعه، به طور عام می باشد. در کشورهای کمتر توسعه یافته، پدیده مهاجرت (مخصوصا از روستاها به شهرها) نه تنها باعث افزایش بیکاری و فقر در مناطق شهری نیز شده است، بلکه باعث تغییرات زیست محیطی و کالبدی در سطح وسطیعی گردیده است؛ تا جایی که در شرایط امروز به عنوان یکی از دغدغه های اصلی مدیران شهری در محافل علمی- اجرایی شده است. در همین راستا پژوهش حاضر به بررسی آثار مهاجرت های روستایی بر توسعه کالبدی شهر مهاباد در دوره ی 35 سال (1400- 1365) پرداخته است. لذا روش تحقیق حاضر از لحاظ هدف،کاربردی و از نظر ماهیت و روش، از نوع مطالعات توصیفی- تحلیلی است. همچنین برای بررسی توسعه فیزیکی شهر مهاباد در سالهای مختلف از تصاویر ماهواره ی لندست 4 و 5 و لندست 8 در گذر 168 و ردیف 35 و برای همانندی دقیق تر با سطح زمین از نرم افزار Google Earth بهره گرفته شده است. همچنین از فرمول هلدرن برای محاسبه سهم رشد جمعیت و توسعه افقی و اسپرال شهر در توسعه فیزیکی شهر مهاباد نیز بهره گرفته شد. به این ترتیب بر اساس فرمول هلدرن 39 درصد از رشد فیزیکی شهر مهاباد درفاصله سالهای 1365- 1400 مربوط به رشد جمعیت و 61 درصد از رشد شهر به گسترش فیزیکی و اسپرال شهر مربوط است. لذا از آنجایی که سهم جمعیت هر دوره مشخص گردید در نهایت با استفاده از تناسب سهم مهاجرت در توسعه فیزیکی مورد ارزیابی قرار گرفت. ارزیابی ها نشان می دهد که؛ بیشترین دوره ای که مهاجرت های روستایی در گسترش فیزیکی شهر مهاباد نقش داشته اند مربوط به سال 1385 (5/0 درصد) می باشد. در مجموع در دوره های مختلف سرشماری، مهاجرت های روستایی در گسترش فیزیکی شهر مهاباد سهم اندکی داشته اند.
