کبد اندام اصلی متابولیسم، ترشح و دفع مواد است و بطور مـداوم در معـرض انـواع مختلـف عوامـل مضر خارجی وداخلی قرار می‌گیرد. استرس اکسیداتیو یکی از عواملی است که منجر به اختلال عملکرد کبد می‌شود. بدین صورت که این ترکیب‌ها، با پراکسیداسیون اسیدهای چرب غیراشباع، ساختار غشاء بیولوژیکی سلولی را دچار اختلال می‌کنند. گـاهی بـدن نمـی توانـد آنتـی اکسیدان‌های مورد نیاز برای مقابله با رادیکال‌های آزاد مازاد، را تولید کند. در حـال حاضـر بـرای حفاظـت از سلول‌های کبدی از دار‌وهای شیمیایی استفاده می‌شود که خود نیز عملکرد کبـد را تحـت تـاثیر قـرار مـی‌دهند ولی استفاده از ترکیب‌های آنتی اکسیدانی و گیاهانی که حاوی ترکیب‌های فنولی می‌باشـند، مـی‌توانـد مفید بوده و بدون اثرات جانبی، اثرات حفاظتی هـم داشـته باشـد. پوست و دانه انار دارای فعالیت آنتی اکسیدانی قابل توجهی است که با میزان بالای ترکیبات فنولی این میوه مرتبط است و وجود میزان بالای ترکیبات فنولی در انار تایید شده است. بیشتر ترکیبات زیست فعال طبیعی و نگه‌دارنده‌های زیستی به واکنش‌های اکسیداتیو حساس هستند و بنابراین، می‌توانند به راحتی توسط شرایط محیطی یا فرآوری شدید (مانند اکسیژن، نور، دماهای بالا، رطوبت، تغییرات pH و غیره) تجزیه شوند. محصور کردن مواد زیست فعال در پوشش‌ها یا کپسول پلیمری با تولید نانوذرات می‌تواند این محدودیت را جبران کند. هدف ما در این مطالعه عصاره‌گیری از انار و تعیین محتوای فنولی و آنتی اکسیدانی آن و بارگذاری عصاره در نانوذرات بیوپلیمر طبیعی کیتوسان و بررسی اثرات محافظتی نانوذرات حاوی عصاره در برابر مسمومیت ناشی از تتراکلرید کربن می‌باشد. برای تایید سنتز و شناسایی ساختار نانوذرات از آنالیز‌های FT-IR، DLS، SEM استفاده شد. همچنین به منظور ایجاد مسمومیت کبدی از CCl4 به صورت تزریق درون صفاقی و به میزان 2 میلی‌لیتر بر کیلوگرم استفاده شد. موش‌ها (نژاد NMRI) به طور تصادفی به هفت گروه (7n=) کنترل، کنترل مثبت، بیمار با CCl4 و چهار گروه مسموم شده با CCl4 که با عصاره خالص و نانوکپسول‌های حاوی عصاره تیمار شدند، تقسیم شدند. موش‌ها در تمامی گروه‌ها به جز کنترل و بیمار به مدت 14 روز با دوز 150 و 300 میلی‌گرم بر کیلوگرم نانوکپسول دارویی و عصاره خالص گاواژ شدند. نتایج حاصل از DLS نشان از سنتز نانوذرات با اندازه 251 نانومتر و پراکندگی نانوذرات بصورت یکنواخت بود. نتایج حاصل از تصویر برداری SEM بیانگر سطح صاف و کروی نانوذرات بود. و همچنین بررسی‌های انجام گرفته در آزمون FT-IR نشان دهنده گیر افتادن عصاره در درون نانوذرات بود. در گروه بیمار سـطح آلانـین آمینوترانسـفراز(ALT)، آسـپارتات آمینوترانسـفراز (AST) و آلکالین فسفاتاز (ALP) به طور قابل توجه‌ای افزایش پیدا کرد که نشان دهنده آسیب‌دیدگی کبد موش‌ها می‌باشد. در حالی که این سطح این آنزیم‌ها در گروه‌های درمان به حالت طبیعی بازگشت. نتایج حاصل از فعالیت آنزیم‌های CAT و SOD در گروه بیمار بیانگر کاهش عملکرد آن‌ها بود اما فعالیت این آنزیم‌ها در گروه درمان به شکل قابل قبولی افزایش پیدا کرد. همچنین سطح پراکسیدان MDA در گروه بیمار افزایش پیدا کرد اما کاهش سطح این پراکسیدان را در گروه درمان شاهد بودیم. بررسی‌های بافت شناسی نیز نتایج حاصل از سنجش‌های آنزیمی ما را در بهبود ساختار سلول‌های کبدی تایید کرد و درمان با نانوذرات کیتوسان حامل عصاره انار را در مسمومیت کبدی ناشی از CCl4 موثر دانست. نتایج پیشنهاد می‌کند که می‌توان به این سیستم دارو رسان کیتوسان-سدیم تری پلی فسفات به عنوان بیوپلیمر طبیعی و زیست تخریب پذیر با سمیت حداقلی در انتقال موثر داروها با سایر ترکیبات و همچنین آنتی‌اکسیدان‌های گیاهی برای کاربرد بالینی در بیماری‌های انسانی در آینده نگاه کرد.
