در مطالعه حاضر، برای بررسی ارتباط بین سرمایهگذاری مستقیم در خارج و صادرات از رویکرد مدل جاذبه پاندولی استفاده شده است. برخلاف مدل جاذبه سنتی و ایستا که در آن، تنها امکان تأیید یکی از روابط مکملی یا جانشینی وجود دارد، مدل جاذبه پاندولی میتواند هردوی ارتباط مکملی و جانشینی بین خروج سرمایهگذاری مستقیم خارجی و صادرات را در قالب یک رابطه پویا و بسته به مرحله توسعه سرمایهگذاری مستقیم خارجی، بهصورت تجربی استنتاج کند. در این راستا، بهمنظور انعکاس مراحل مختلف خروج سرمایهگذاری مستقیم و آزمون ارتباط بین سرمایهگذاری مستقیم در خارج و صادرات، دو سناریو طراحی و براساس آن، دو مجموعه داده تابلویی انتخاب شده است، بهگونهای که طرفهای مقابل هر مجموعه در مراحل متفاوتی از توسعه سرمایهگذاری مستقیم خارجی هستند. در یکطرف این مجموعهها، کشور درحالتوسعه ایران و در طرف دیگر یازده کشور توسعهیافته با درآمد بالا در نظر گرفته شده است. نتایج برآورد الگوی صادرات با مبدأ ایران )سناریوی اول( نشان داد که سرمایهگذاری مستقیم ایران در خارج، مکمل صادرات ایران بهعنوان کشوری درحالتوسعه و با نسبت بالای صادرات به سرمایهگذاری مستقیم در خارج است. همچنین، نتایج برآورد الگوی صادرات با مبدأ کشورهای با درآمد بالا )سناریوی دوم( نشان داد که سرمایهگذاری مستقیم این کشورها در ایران، جانشین صادرات آنها بهعنوان کشورهایی توسعهیافته و با نسبت پایینتر صادرات به سرمایهگذاری در خارج بوده است.
