1403/09/03
مهدی شاهرخ

مهدی شاهرخ

مرتبه علمی: دانشیار
ارکید: https://orcid.org/0000-0001-8137-2102
تحصیلات: دکترای تخصصی
اسکاپوس: https://www.scopus.com/dashboard.uri/Mehdi_Shahrokh
دانشکده: دانشکدۀ ادبیّات و زبان‌های خارجی
نشانی: بابلسر- سه راه دانشگاه- بلوار دانشگاه- پردیس دانشگاه مازندران- دانشکده ادبیات فارسی و زبان های خارجی- گروه زبان و ادبیات عربی
تلفن: 01135302205

مشخصات پژوهش

عنوان
الهندی فی میزان الجامی فی قسم المرفوعات من شرح الکافیه
نوع پژوهش
مقاله چاپ شده
کلیدواژه‌ها
الکافیه، شرح الجامی، شرح الهندی، الاعتراض، الانتصار
سال 1402
مجله مرکز بابل للدراسات الإنسانیه
شناسه DOI
پژوهشگران حسین یوسفی ، مهدی شاهرخ ، نادر زاهدی فر

چکیده

"الکافیه" من الکتب القیمه فی علم النحو،و الذی کتبه ابن الحاجب فی القرن السابع الهجری ولجامعیته لفروع النحو وقواعده، وشموله لأحکامه ومعاقده بحُسْن التنظیم والترتیب، صار مقبولاً فیما بین الأنام وشاع صیّته فی بلاد الإسلام. وقام بشرحِه وحلّ نکاته طائفهٌ من العلماء حتی المصنّف نفسه وبلغتْ شروحه أکثر من مائه وخمسین شرحاً. ومن أهمّ هذه الشروح وأحسنها تألیفاً: الشرحَیْن للهندی والجامی، اعتَرَضَ الهندیُّ فی شرحه علی ابن الحاجب أحیاناً وحاوَلَ الجامی فی شرحه أن یحلّ اعتراضات الهندی وغیره من شُرّاح الکافیه وقام بالدفاع عن ابن الحاجب، فانتصر له فی دفع الاشکالات. وقامت هذه الدراسه معتمدهً علی المنهج الوصفی التحلیلی فی تبیین وتصنیف انتصارات الجامی لابن الحاجب فی حلّ اعتراضات الهندی للکافیه فی قسم المرفوعات. ونتائج الدراسه تشیر إلی أنّ الجامی فی دفع الاعتراضات الوارده علی ابن الحاجب مشی منهج الاختصار، ولیس فی دأبه التصریح بکلّ الاعتراضات بل یشرح المتن علی وجه یکون سالماً من ورود الاعتراض علیه ویصل اعتراضات الهندی إلی عشره فی المرفوعات، ثلاثه من هذه المواضع لیس اعتراضاً حقیقیاً بل قام الهندی بالجواب علی الاعتراض الوارد علی المتن ولکن لما کان فی إجابته للاعتراض ضعفٌ ولزومُ استدراک قولِ ابن الحاجب، قام الجامیُّ بالردّ علیه، فأجاب لسبعهٍ من هذه العشره، وفی اعتراضین منها وَافَقَ الهندیَّ، وشَرَحَ المتنَ مقتبساً من شرحه، وفی واحده منها لم یَتَعَرَّضْ للجواب أصلاً.