فاطمه رودباری

عفونت های ویروسی، بویژه عفونت های ناشی از هرپس سیمپلکس ویروس ) HSV ( به دلیل تأثیرات مخربی که بر بدن انسان دارند یکی از مهمترین نگرانی های بهداشت عمومی در سطح جهان می باشند . در سالهای اخیر با افزایش سویه های مقاوم به دارو و عوارض جانبی داروهای شیمیایی گرایش به سمت داروهای طبیعیبا اثرات جانبی کمتر، مورد توجه محققین قرار گرفته است. گیاه Helianthus tuberosus گونه ای از گیاهان گلدارخانواده آفتابگردان یا گل ستاره است. ساقه وبرگهای این گیاه دارای خاصیت آنتی اکسیدانی، ضد میکروبی و ضد سرطان می باشد . ترکیبات موثر در این گیاه کومارین ها، اسیدهای چرب اشباع نشده، مشتقات پلی استیلن،ترکیبات فنلی و سزکویی ترپن ها هستند، که خاصیت ضد ویروسی این ترکیبات به اثبات رسیده است. هدف ازاین مطالعه بررسی اثر ضدویروسی عصاره گیاه H.tuberosus روی ویروس هرپس سیمپلکس تیپ یک بود . تحقیقات روی خواص درمانی این گیاه اولین بار است که در ایران انجام می شود . عصاره متانولی بخش های هوایی H.tuberosus به روش خیساندن در متانول 80 % تهیه شد. اثر سمیت سلولی غلظت های مختلف عصاره بر روی سلول های Vero با استفاده از روش MTT ) متیل تیازول تترازولیوم ( ،تعیین عیار ویروسی از روش TCID50 )رقتی از ویروس که 50 % سلول ها را آلوده کند( و اثر ممانعت کنندگیعصاره روی ویروس هرپس سیمپلکس تیپ یک در دو مرحله خارج سلولی؛ اتصال )انکوباسیون تک لایه سلولی Vero با عصاره H.tuberosus قبل از آلودگی به ویروس HSV-1 ( و داخل سلولی؛ تکثیر )انکوباسیون تک لایه سلولی Vero با عصاره H.tuberosus بعد از آلودگی با ویروس HSV-1 ( از روش های CPE )اثر سایتوپاتیک( و MTT مورد ارزیابی قرار گرفت. داده ها با نرم افزار آماری Minitab )نسخه 16 ( تجزیه و تحلیل شد. مقدار CC50 در زمان 48 و 72 ساعت بترتیب برابر با 41 / 60 و 142 / 57 بدست آمد. بیشترین اثر مهارویروسی مربوط به مرحله تکثیر می باشد و بهترین زمان در این مرحله 48 ساعت با میزان مهار ویروس ) IC50 )برابر g/mlμ381 / 871 و مقدار SI برابر 069 / 0 بود. در زمان 72 ساعت IC50 برابر g/mlμ 391 / 46 و مقدار SI برابر 1/231 بدست آمد. در مرحله اتصال اثر ممانعت کنندگی عصاره بر روی ویروس HSV-1 ، در غلظت های g/mlμ 250 - 125 - 5 / 62 - 25 / 31 مشاهده شد اما میزان IC50 در غلظت های موجود در آزمایش قابل ارزیابی نبود. نتایج نش