فاطمه رودباری

خانواده آدنوویریده شامل بیش از 100 نوع آدنوویروس انسانی می‌باشد؛ که بر اساس ویژگی-های ایمونولوژیکی، بیولوژیکی و بیوشیمیایی به هفت گونه از A تا G تقسیم می‌شود. ژنوتیپ‌های شناخته شده با بیماری‌های انسانی مانند عفونت‌های تنفسی، گاستروانتریت و عفونت‌های چشمی ارتباط دارند. آب یک منبع طبیعی مهم تلقی می‌شود. انواعی از آلاینده‌‌های فیزیکی، شیمیایی و زیستی می‌توانند کیفیت آب را کاهش ‌دهند. پاتوژن‌‌های موجود در آب، باعث شیوع بالایی از بیماری‌‌ها شده‌اند که تهدید‌هایی برای سلامت عمومی هستند. آدنوویروس‌های انسانی با توجه به مقاومت محیطی و فراوانی نسبی آن‌ها در طول سال ، به عنوان یک الگوی مناسب جهت ارزیابی آلودگی ویروسی محیط‌های آبی در نظر گرفته می‌شوند. بدین سبب در این پژوهش به بررسی وجود آدنوویروس‌ها و ارتباط آن‌ها با آلودگی آب پرداخته شد. بدین منظور تعداد 60 نمونه از آب‌های مناطق تفریحی شامل استخر، رودخانه ، دریا و تالاب جمع‌آوری و دمای نمونه‌های آب در محل اندازه گیری شد. بلافاصله بعد از انتقال، pH نمونه‌ها هم اندازه‌گیری و فیلتراسیون انجام شد. استخراج ژنوم مطابق کیت استخراج اسیدنوکلئیک از آب و فاضلاب انجام گردید. پرایمر‌های عمومی و اختصاصی آدنوویروس تیپ‌های 3و7(تنفسی) و 40و41( گوارشی) توسط نرم افزار‌های بیوانفورماتیک طراحی و در برنامه بلاست بررسی شد. نمونه‌های کنترل مثبت تهیه شد و جهت سنجش مولکولی وجود ویروس‌ها از روش PCR استفاده گردید. در این مطالعه با استفاده از پرایمر عمومی آدنوویروس، تعداد 9 مورد از نمونه‌ها ( استخر 30% ،تالاب 14%، دریا 9% و از نمونه‌های رودخانه 5/12%) مثبت شدند اما سروتیپ‌های اختصاصی مورد بررسی که موجب بیماری-های تنفسی و گوارشی می‌شوند شناسایی نشدند. از لحاظ آماری تفاوت معنی‌داری بین pH و حضور ویروس نبود ولی بین دما و شیوع ویروس رابطه معناداری وجود داشت . اگرچه در این تحقیق سروتیپ‌های اختصاصی مد نظر شناسایی نشدند اما حضور آدنوویروس در آب‌های تفریحی مورد بررسی تایید شد. از طرفی حضور آدنوویروس در آب-های استخرها که بر طبق تصور جامعه حاوی آب‌های پاک است لزوم نظارت بیشتر مسئولین بهداشت در حوزه آب‌های تفریحی به ویژه استخرها را آشکار می‌سازد.