تغییرپذیری جزء ذاتی جریان رودهاست. جریان رودها دارای تغییرپذیری زیادی در مقیاسهای زمانی و مکانی مختلف میباشند. بخش عمده این تغییرپذیری در اثر عوامل جوی است. بحث اصلی در این مقاله، تغییرپذیری درون سالانۀ فراوانی دبی بیشینۀ ماهانه در رودهای استان مازندران است. جهت این کار از دادههای 19 ایستگاه (دبی سنجی وزارت نیرو) که دارای حداقل 30 سال آمار پیوسته (از بدو تاسیس تا سال آبی 87 -1386 (میباشند، استفاده شده است. بررسی اولیه نشان میدهد، به طور نسبی در فصل بهار و پاییز بیشینۀ ماهانه در بیشتر رودهای منطقه رخ میدهد. جهت بررسی دقیقتر و نشان دادن تناوب دبی بیشینه از روش تحلیل هارمونیک استفاده گردید. این روش نشان داد، بیشترین درصد توضیح واریانس به وسیلۀ هارمونیک اول به میزان حدود 60 %در ایستگاه کسیلیان مشاهده شد. در این ایستگاه تغییرات درون سالانۀ دبی بیشینۀ ماهانه طی دوره مورد بررسی عموماً به صورت سالانه میباشد. در بیشتر رودها هارمونیک دوم نیز دارای نقش بسیار زیادی در توضیح واریانس دادهها است. در مشخصترین مورد ایستگاه صفارود رامسر دارای PVR2 بیش از 68 %است. بدین ترتیب الگوی غالب نوسانهای بیشینۀ دبی ماهانه در منطقۀ مورد بررسی، به صورت شش ماهه است. زمان اوج هارمونیکهای اول (T1 (عموماً فروردین ماه و زمان اوج هارمونیک دوم (T2 (مابین اسفند و فروردین با یک تناوب شش ماهه مابین مهر و آبان است. با توجه به زمان اوج هارمونیکها مشخص میگردد که رژیم الگوهای دبی بیشینۀ ماهانه تحت تاثیر دو عامل اساسی است. در هنگام بهار (اسفند و فروردین) علت اساسی رخداد دبیهای بیشینۀ ماهانه عامل ذوب برف است و زمان اوج دوم که رخداد آن در پائیز (مهر و آبان) میباشد متأثر از رژیم بارشهای منطقه است که عموماً پاییزه میباشد.
