جمهوری اسلامی ایران در یک منطقه ژئواستراتژیک و ژئوپلیتیک قرار گرفته است. داشتن منابع سرشار از نفت و گاز از یک طرف و قرار گرفتن در موقعیت خاص جغرافیایی برای تأثیرگذاری بر تعاملات منطقه و جهان بر اهمیت این کشور افزوده است. با وقوع انقلاب اسلامی ایران از جرگه کشورهای بلوک غرب و نفوذ آمریکا خارج و در منطقه بسیار مهم خاورمیانه به چالش مهمی برای غرب و به ویژه آمریکا تبدیل شد. ایران در منطقه ای قرار گرفته است که حدود ۶۷ درصد نفت در آنجا قرار دارد، آن هم زمانی که انرژی سهم ۵۴ درصدی را در زندگی دارد و براساس پیش بینی محققان تا سال ۲۰۵۰ این سهم حداقل به ۵۰ درصد میرسد و مصرف جهانی گاز طبیعی تا سال ۲۰۵۰ به میزان ۴۰ درصد رشد خواهد کرد. هر دولتی در سطح بین الملل جهت گیری‌های سیاست خارجی خود را در مسیر دسترسی به منافع از پیش تعیین شده خود تنظیم میکند به طوری که بتواند با توجه به شرایط داخلی و محدودیتها و نیز فرصت‌های ایجاد شده بین المللی حداکثر نتایج را از پیگیری منافع خود کسب کند. اتحادیه ی اروپا به عنوان نهادی منطقه ای و فراملی و با عضویت ۲۸ کشور اروپایی به همراه (انگلستان) از بازیگران مطرح صحنه‌ی بین المللی است. در این پایان نامه در پی پاسخ به این سوال هستیم که «مناسبات خاورمیانه ای ایران و اتحادیه اروپایی چگونه از عامل انرژی تاثیر می پذیرد؟» . فرضیه این پژوهش بر این اصل می باشد که اتحادیه اروپایی به ایران به عنوان کشوری غنی از انرژی های فسیلی با توان تاثیر بالا در امنیت خاورمیانه نفتی می نگرد و ایران به بازار انرژی اتحادیه و درآمدهای حاصله برای تامین نیازهای اقتصادی خود از این اتحادیه توجه دارد؛ لذا مناسبات چالشمند طرفین در منطقه، از بحران حذر می کند. راهبرد جدید اتحادیه اروپایی در قرن بیست و یکم تبدیل شدن به یک قدرت بزرگ اقتصادی و سیاسی در سطح جهانی است. این مهم مستلزم دسترسی به منابع جدید و راهبردی و ایجاد ارتباط با کشورها و مناطقی است که از پتانسیل بالایی برای بسط مناسبات برخوردار هستند. با توجه به جایگاه مهم خاورمیانه در معادلات سیاسی اقتصادی جهان مکانیزم اتحادیه اروپا در خاورمیانه این است که دارای جایگاه و وزن باشد و به همین دلیل با انگیزه‌های مختلفی نظیر توسعه روابط اقتصادی، تجاری و انرژی، سرمایه گذاری ارتقای امنیت کشورهای عضو اتحادیه و امنیت بین المللی با اثر گذاری بر روند صلح خاورمیانه مبارزه با تروریسم و بنیاد گرایی جلوگیری از اشاعه سلاح-های کشتار جمعی جلوگیری از مهاجرت های غیر قانونی به دلیل بی ثباتی سیاسی و تنگناهای اقتصادی و ایجاد نظام چند جانبه گرایی به جای یکجانبه گرایی آمریکا و ایفای یک قدرت بین المللی اثر گذار در کنار آمریکا تلاش می کند. اروپائیان همواره به دنبال آن هستند ضمن مقابله با یکجانبه گرایی آمریکائی ها ، وضعیت چند جانبه گرایی را درنظام بین الملل ایجاد نمایند.و در این بین ایران به نقطه ای هویت بخشی برای اروپائیان تبدیل شده است. هرچند این به آن معنی نیست که اروپائیان نگرانی های آمریکا در مورد ایران را درک نمی کنند و ضد آمریکا هستند ، بلکه مسئله آنها مخالفت با یک جانبه گرایی آمریکا است.
