1403/09/01
عامر نیک پور

عامر نیک پور

مرتبه علمی: دانشیار
ارکید:
تحصیلات: دکترای تخصصی
اسکاپوس:
دانشکده: دانشکده علوم انسانی و اجتماعی
نشانی:
تلفن: 9111002343

مشخصات پژوهش

عنوان
تحلیل فضایی فقر شهری با روش تحلیل عاملی؛ نمونه مطالعه: قائمشهر
نوع پژوهش
مقاله چاپ شده
کلیدواژه‌ها
تحلیل فضایی، فقر شهری، تحلیل عاملی، شهر قائمشهر
سال 1398
مجله برنامه ريزي فضايي (جغرافيا)
شناسه DOI
پژوهشگران عامر نیک پور ، صدیقه لطفی ، میلاد حسنعلی زاده

چکیده

طرح مسئله؛ یکی از مهم ترین معضلات شهری شکل گیری و تمرکز پدیده فقر است که از عوامل اصلی ناپایداری شهرها به شمار می رود. هدف، این پژوهش تحلیل فضایی شاخص ها و نماگرهای فقر شهری در قائمشهر است. روش، پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی - تحلیلی می باشد. داده های مربوط به مبانی نظری به شیوه کتابخانه ای تهیه شده و داده های بلوک های آماری از سرشماری مرکز آمار ایران است. برای بی مقیاس سازی شاخص ها از روش فازی و برای سنجش وضعیت فقر از روش تحلیل عاملی استفاده شد. محاسبه شاخص های فقر با کمک نرم افزار Excel و تحلیل عاملی با کمک نرم افزار Spss صورت گرفته است. برای انجام تحلیل فضایی از روش های لکه های داغ و خودهمبستگی فضایی موران در محیط نرم افزار Gis استفاده شده است. نتایج، نشان می دهد که فقر در شهر قائمشهر دارای الگوی توزیع خوشه ای و خودهمبستگی فضایی می باشد. بیشترین لکه های داغ در نواحی بیرونی و حاشیه ای شهر و بیشترین لکه های سرد در نواحی مرکزی، شرقی و همچنین قسمت هایی از جنوب غربی شهر دیده می شود. بر اساس یافته ها 7/46 درصد مساحت و 1/35 درصد جمعیت شهر قائمشهر در پهنه فقیر و خیلی فقیر قرار دارند. قسمت های مرکزی شهر را بلوک های مرفه و خیلی مرفه در بر می گیرد و قسمت های بیرونی و حاشیه ای توسط بلوک های فقیر و خیلی فقیر احاطه شده است که این امر نشان گر وجود شکاف جغرافیایی فاحش در بین بلوک های آماری شهر قائمشهر است. نوآوری؛ استفاده از شاخص هایی نظیر درصد افراد بدون همسر، درصد مهاجران وارد شده و درصد واحدهای مسکونی با یک اتاق و همچنین استفاده از روش فازی برای بی مقیاس سازی شاخص ها را از نوآوری های این پژوهش دانست.