عامر نیک پور

شهر هوشمند از فناوری اطلاعات و ارتباطات، تقویت اقتصاد، تسهیل فرآیند حل مشکلات حمل و نقل و ترافیک، مدیریت صحیح، تشویق به محیط زیست پاک و پایدار و ایجاد تعامل در دسترس با مقامات مربوطه دولت؛ برای ارتقای کیفیت زندگی شهروندان استفاده می کند. امروزه کشورها روی پیاده سازی مفاهیم شهر هوشمند در شهرها و مناطق مختلف کار کرده اند. پژوهش حاضر نیز با هدف ارزیابی وضعیت شاخص های شهر هوشمند و برررسی موانع تحقق آن؛ در شهر ساری پرداخته است.روش تحقیق در این پژوهش، از نظر هدف از نوع کاربردی و از نظر ماهیت و روش، توصیفی- تحلیلی است. برای جمع آوری اطلاعات از روش‌های اسنادی و میدانی بهره گرفته شده است. برای ارزیابی شاخصهای شهر هوشند در قالب 6 مولفه اصلی: مردم هوشمند، اقتصاد هوشمند، تحرک (حمل ونقل) هوشمند، حکمروایی هوشمند، زندگی هوشمند، محیط هوشمند تنظیم شد. همچنین برای بررسی موانع تحقق هوشمندسازی در شهر ساری از شاخصها در 3 مولفه ی: نهادی، تکنولوژی و مردم مورد مطالعه قرار گرفته اند. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران برابر با 375 نفر محاسبه شد و به صورت تصادفی ساده و متناسب با جمعیت هر منطقه، بین شهروندان توزیع شده است. برای تجزیه و تحلیل داده‌‌ها از آزمون‌های دوجمله ای، کروسکال والیس و مدل AHP استفاده شده است. نتایج نشان می دهد که؛ تمام معیارهای شهر هوشمند (به جز زندگی هوشمند) وضعیت کمتر یا مساوی از 3 را نشان می دهد. به عبارتی شرایط شهر ساری بر اساس شاخص های شهر هوشمند نامطلوب می باشد. همچنین با توجه به بررسی رابطه دودویی متغیرها، مهمترین مشکلات و موانع تحقق رشد هوشمند در هر گروه بیانگر آن است که؛ در بعد نهادی شاخص های "اقتصادی (20/0)، مدیریتی (15/0)، شفافیت (15/0) و ساختاری (14/0)" به ترتیب مهمترین موانع می باشند. در بعد تکنولوژی نیز شاخص ها " زیر ساخت های بخش مخابرات (28/0) و استفاده از هوش مصنوعی (20/0)" و در بعد مردم شاخص های " سطح درک مردم از فناوری (45/0) و سطح آموزش مردم (28/0)" به ترتیب به عنوان مهمترین موانع تحقق برای هوشمند سازی شهر ساری از دیدگاه خبرگان معرفی شده اند. در بین ابعاد " نهادی، تکنولوژی، مردم" نیز بعد تکنولوژی (41/0) به عنوان مهمترین مانع بر سر راه تحقق رشد هوشمند شهری در ساری وجود دارد.