1403/08/01
محمدمهدی زارعی

محمدمهدی زارعی

مرتبه علمی: دانشیار
ارکید:
تحصیلات: دکترای تخصصی
اسکاپوس:
دانشکده: دانشکده الهیات و معارف اسلامی علامه حسن زاده آملی (ره)
نشانی:
تلفن: 09155255204

مشخصات پژوهش

عنوان
بررسی فقهی و حقوقی اخذ به شفعه در فقه فریقین
نوع پژوهش
پایان نامه
کلیدواژه‌ها
شفعه، اخذ به شفعه، اموال منقول، اموال غیر منقول، اموال قابل تقسیم
سال 1401
پژوهشگران اسماعیل معصوم نیا سماکوش(دانشجو)، محمدمهدی زارعی(استاد مشاور)، علی اکبر جهانی(استاد راهنما)

چکیده

شفعه استحقاق هر یک از شرکا در اخذ مورد شراکت در صورت معامله معاوضه شریک خویش در قبال پرداخت ثمن است درباره وجود حقی در اموال غیرمنقول و منقول و اموال قابل تقسیم و غیر قابل تقسیم بین فقها اختلاف‌نظر وجود دارد برخی از فقها مانند سید مرتضی و شیخ مفید و غیر قائل به جواز حق شفعه در این اموال هستند و برخی دیگر مانند علامه حلی و شیخ طوسی و غیره قائل به عدم جواز حق شفعه هستند و فقهای ما و من و حنفی حنفی حنبلی شافعی مالکی نیز قائل به عدم وجود حق شفعه در اموال هستند نظر اکثراً در حقوق ایران نیز عدم جواز حق شفعه در اموال منقول و غیر قابل تقسیم می‌باشد در این پژوهش تلاش است تا به سؤالاتی مانند آیا حق شفعه در اموال منقول و غیرمنقول غیر قابل تقسیم در فقه جایز می‌باشد پاسخ دهد حق شفعه در اموال غیرمنقول قابل تقسیم در ادله اربعه فقهی ثابت می‌باشد و ماهیت وجودی شفعه نیز دلیلی بر اثبات این ادعاست شفعه دارای ادله فراوانی است و از نظر عمومیت بنا به‌نظر مشهور فقها فقط شامل عقد بیع می‌شود و از اختصاصات عقد بیع است و در سایر عقود جاری نیست حق شفعه‌ی دارای طبیعتی خلاف قاعده است به این شکل که تملک اموال متعلق به دیگران باید با رضایت آن‌ها صورت گیرد و هیچ شخصی بدون اذن دیگری حق ندارد در مال متعلق به او تصرف نماید و آن را به تملک خود درآورد اما در مورد حق شفعه از امر مورد رعایت قرار نمی‌گیرد و شفیع حق دارد حتی بدون رضایت مشتری مال مشعوف را از دست او درآورد و تملک نماید پس حق شفعه حالتی استثنایی دارد در حق شفعه تبعیض وجود ندارد به‌عنوان مثال شفیع نمی‌تواند یک بخشی از مال و اخذ به شفعه کند با ما و مابقی را رها کند بلکه باید تمام مال را اخذ کند یا تمام را رها کند