1403/09/02
سید رسول موسوی حاجی

سید رسول موسوی حاجی

مرتبه علمی: استاد
ارکید: https://orcid.org/0000-0002-3672-8541
تحصیلات: دکترای تخصصی
اسکاپوس:
دانشکده: دانشکده هنر و معماری
نشانی: دانشکده هنر و معماری، گروه باستان شناسی
تلفن: 01135302760

مشخصات پژوهش

عنوان
پژوهشی بر شاخص ترین نقوش نمادین گیاهی در گچبری های ساسانی
نوع پژوهش
مقاله چاپ شده
کلیدواژه‌ها
|ساسانی|گچبری|نقوش نمادین|نقوش گیاهی|مطالعات باستان شناختی
سال 1398
مجله جامعه شناسي تاريخي
شناسه DOI
پژوهشگران سید رسول موسوی حاجی ، هوشنگ رستمی ، رضا مهرآفرین

چکیده

در دوران باستان نقوش و نشا­ن های نمادین علاوه بر جنبه­های تزئینی بیانگر مسائلی مهم در باب فرهنگ، هنر و حتی ساختارهای اجتماعی یک حکومت و کشور است. در دوره ساسانی نیز نقوش نمادین با توجه به درهم آمیختگی دین و سیاست رونق بیشتری گرفته است، به نحوی که در اکثر آثار هنری به جای مانده از دوره ساسانی می توان نمونه ای از آن ها را مشاهده نمود. هنر گچبری در دوره ساسانی ازجمله هنرهای توسعه یافته ای است که نسبت به دوره­های قبل به اوج پختگی خود رسیده و شاهد کاربرد وسیع آن به صورت اشکال متنوع نمادین در بناها و کاخ های ساسانی هستیم. بررسی نقوش گیاهی نمادین گچبری­های دوره ساسانی، ضرورتی است که متأسفانه تاکنون به طور مستقل و مبسوط به آن پرداخته نشده است. این پژوهش بر اساس هدف از نوع تحقیقات بنیادی و بر اساس ماهیت و روش از نوع تحقیقات تاریخی به شمار می­رود. نتیجه این بررسی نشان می­دهد که غالب نقوش نمادین موجود در گچبری­های دوره ساسانی ریشه مذهبی دارند، این نقوش هرچند در قالب نقوش متعدد و متنوع گیاهی به نمایش درآمده­اند، لیکن هر یک از آن ها به عنوان یک سمبل از باورهای دینی و اعتقادی است. انگور و درخت زندگی ازجمله نمادهایی است که در ایران نمادی از باروری و برکت و جاودانگی هستند و همواره در این دوره این نقوش در آثار گچبری قابل مشاهده است، همچنین نقش نیلوفر معرف یکی ایزدان دین مزدیسنا است.