مقدمه: آلودگی محیط زیست به فلزات سنگین سرب و مس به‌واسطه فعالیت‌های بشر در حال افزایش است. از مناسب‌ترین روش‌ها برای حذف این فلزات از محیط زیست، حذف باکتریایی می‌باشد. هدف این پژوهش جداسازی باکتری‌ها و بررسی مکانیسم حذف زیستی سرب و مس بود. روش بررسی: پس از جمع آوری پساب آلوده، باکتری‌های مقاوم به فلزات سنگین جداسازی شدند. جدایه‌ها با بیشترین مقاومت به سرب و مس برای ادامه کار انتخاب شدند. حذف زیستی فلزات توسط باکتری‌های جدا شده به کمک دستگاه اسپکتروفتومتر جذب اتمی بررسی شد. تعیین گروه‌های عاملی موثر در حذف زیستی فلزات سنگین با FT-IR انجام شد. هم‌چنین روش حذف پلاسمید برای تعیین جایگاه ژن‌های مقاومت به فلزات سنگین استفاده شد. یافته‌ها: تعداد ده جدایه باکتریایی مقاوم به فلز سنگین جداسازی شد. از میان باکتری‌های جداشده، جدایه MKH3 با بیشترین درصد حذف توانست به ترتیب 90 و 92 درصد سرب و مس را از محیط کشت حذف کند. بررسی مکانیسم جذب در MKH3 نشان داد که گروه‌های عاملی نظیر کربوکسیل، آمید، کربونیل و هیدروکسیل در حذف فلزات سنگین از محیط رشد موثر بود. نتایج نشان داد که ژن‌های مقاومت به فلزات سنگین ممکن است در DNA پلاسمیدی واقع شده باشد. هم‌چنین شناسایی مولکولی نشان داد که MKH3 با 98 درصد هومولوژی مشابه با انتروباکتر هورمیچئی بود. نتیجه گیری: باکتری جداشده از مناطق آلوده، توانایی حذف مقادیر زیاد سرب و مس را داشت. بنابراین MKH3 می‌تواند در تصفیه پساب صنایع و پاکسازی مناطق آلوده به فلزات سنگین بویژه سرب و مس استفاده شود.
