باد‌یک‌‌عنصر‌مهم‌اقل‌یم‌ی‌‌‌است‌که‌در‌طول‌تاریخ‌دارای‌نقش‌اساسی‌‌‌در‌تعیین‌‌مکان عناصر‌شهری‌‌و‌جهت‌گیری‌‌بناها‌‌بوده‌است.از‌طرفی‌مهندسی‌کردن‌باد‌و‌استفاده‌بهینه‌از آن‌در‌جهت‌نیاز‌و‌آسایش‌به‌اشکال‌مختلف‌و‌با‌عملکرد‌های‌متفاوتی‌در‌ابنیه‌و‌عناصر‌بومی ایران‌دیده‌میشود‌که‌این‌امر‌با‌توجه‌به‌شرایط‌‌محیطی‌و‌انرژی‌باد‌آن‌منطقه‌متفاوت‌است، لذا‌معماران‌بومی‌در‌طول‌تاریخ‌بر‌همین‌اساس‌ابتکار‌عمل‌خود‌را‌در‌جهت‌استفاده‌بهینه از‌این‌انرژی،نشان‌دادند‌و‌به‌غیر‌از‌عناصر‌رایج‌در‌راستای‌مهندسی‌باد‌در‌برخی‌مناطق بادخیز‌ایران‌مانند‌سیستان‌برای‌بهرهبرداری‌از‌نیروی‌‌‌آیرودینامیکی‌بادهای120روزه‌این منطقه،با‌طراحی‌خلاقانه‌عناصر‌بومی‌که‌دارای‌ساختار‌و‌عملکردهای‌متفاوتی‌هستند،به نیاز‌و‌احساس‌آسایش‌ساکنین‌پاسخ‌دادند‌و‌یا‌به‌مقابله‌با‌این‌عنصر‌طبیعی‌پرداختند.از‌این رو‌در‌این‌‌پژوهش‌‌سعی‌‌بر‌آن‌است‌‌که‌‌با‌بهرهگیری‌از«رهیافت‌تاریخی»و‌نیز«رهیافت مستقیم‌تاریخی»مصادیق‌مهندسی‌باد‌در‌ادوار‌مختلف‌اسلامی‌مورد‌بررسی‌قرار‌گیرد.نتایج بدست‌آمده‌حاکی‌از‌آن‌است‌که‌یکی‌از‌مهمترین‌روشهای‌بهرهگیری‌از‌این‌انرژی‌طبیعی برای‌آسیاب‌کردن‌غلات‌و‌پمپ‌کردن‌‌آب،به‌کمک‌یکی‌از‌مهمترین‌نوآوریهای‌بومی‌این منطقه‌کهن‌یعنی‌آسباد‌بوده‌است که‌در‌منابع‌تاریخی‌به‌وفور‌از‌آن‌یاد‌شده‌است.همچنین شواهد‌باستان‌شناختی‌از‌این‌فناوری‌از‌دوران‌میانی‌و‌متأخر‌اسلامی‌نیز‌به‌جای‌مانده‌است. ایجاد‌آسایش‌حرارتی‌هم‌با‌کمک‌عناصری‌مانند،خارخانه،سورک،دورچه،کلک(بادگیر‌بومی سیستان،)ایوانهای‌سیستانی،دکنچه،مهتابی،جانپناه،ورودیهای‌سیستانی،بادگیر(مانند قلعه‌ورمال‌و‌ارگ‌سردار‌ناروئی)و‌آسباد(مانند‌قلعه‌ورمال‌جهت‌خنککردن‌‌‌و‌تهویه‌‌هوا) حاصل‌شده است‌‌‌که‌به‌برخی‌از‌آنها‌در‌منابع‌تاریخی‌اشاره‌شده‌و‌‌نیز‌‌شواهد‌باستان شناختی‌زیادی‌از‌این‌عناصر‌‌‌معماری‌‌‌اقلیمی‌از‌دوران‌اسلامی‌متأخر‌مشاهده‌میشود.از‌دیگر عملکردهای‌مهندسی‌باد‌که‌در‌متون‌تاریخی‌به‌آن‌پرداخته‌‌شده،بهرهگیری‌از‌باد‌‌در‌جهت حاصلخیزی‌زمین‌‌‌و‌‌البته‌نقش‌آن‌در‌دفع‌حشرات‌است.
