میمنت عابدینی بلترک

هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر تدریس به شیوه معکوس بر فرسودگی و اشتیاق تحصیلی دانش‌آموزان پایه چهارم دوره ابتدایی بود. رویکرد پژوهش کمی و روش نیمه‌آزمایشی، از نوع پیش‌آزمون-پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کلیه دانش‌آموزان پایه چهارم دوره ابتدایی در شهر بابلسر بودند. نمونه پژوهش شامل 30 نفر( 15 نفر، گروه آزمایش و 15 نفر گروه کنترل) بودند که به شیوه در دسترس انتخاب شدند. داده‌های پژوهش با استفاده از پرسشنامه فرسودگی تحصیلی مسلش(2002) و اشتیاق تحصیلی شافلی و همکاران(2002) جمع آوری شد. پایایی پرسشنامه اشتیاق تحصیلی بر اساس آلفای کرونباخ 94/0، عامل وقف خود 92/0 و عامل جذب 79/0 محاسبه شد و روایی آن با تحلیل عاملی و با ضریب کرونباخ تأیید شد. پایایی و روایی پرسشنامه فرسودگی تحصیلی مسلش بر اساس روش همسانی درونی و بازآزمایی مورد تأیید قرار گرفته ‌است. ضریب آلفای کرونباخ برای خرده مقیاس‌های خستگی عاطفی 88/0، شک ‌و تردید 90/0 و خودکارآمدی 84/0 به دست آمد، که نشان از پایایی مناسب این ابزار داشت. روایی عاملی آزمون نیز به روش تحلیل عوامل و چرخش واریمکس نیز محاسبه شد. ضریب آلفای به دست آمده برای روایی واگرا برای خرده مقیاس-های خستگی عاطفی، شک و تردید و خودکارآمدی به ترتیب 21/0-، 53/0- و 32/0- به دست آمد. جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها از آمار توصیفی شامل فراوانی، درصد، میانگین و انحراف استاندارد استفاده شد. از آمار استنباطی شامل تحلیل واریانس چند متغیره و تحلیل واریانس تک متغیره با رعایت مفروضه‌های نرمال بودن و همگنی واریانس‌ها استفاده شد. تحلیل‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS در سطح معناداری 05/0 انجام گردید. نتایج نشان داد که تدریس معکوس بر متغیرهای خستگی هیجانی، بی‌علاقگی تحصیلی، ناکارآمدی درسی و نمره کلی فرسودگی تحصیلی مؤثر است(05/0>P). یعنی استفاده از تدریس معکوس در کلاس موجب کاهش فرسودگی تحصیلی در دانش‌آموزان می‌شود. همچنین تدریس به شیوه معکوس بر متغیرهای نیرومندی، وقف خود، جذب و نمره کلی اشتیاق تحصیلی موثر بوده است(05/0>P). یعنی استفاده از تدریس معکوس موجب افزایش اشتیاق تحصیلی در دانش‌آموزان می‌شود. در نتیجه پژوهش نشان می‌دهد تدریس به-شیوه معکوس بر فرسودگی و اشتیاق تحصیلی دانش‌آموزان اثر گذار است یعنی هر چه در فرایندهای یاددهی یادگیری از روش تدریس به شیوه معکوس بیشتر استفاده شود، فرسودگی تحصیلی و مولفه‌‌های آن در دانش‌آموزان کاهش و اشتیاق تحصیلی و مولفه‌های آن در دانش‌آموزان افزایش می‌یابد