مجموعه گرانقدر نهج‌البلاغه که هم اکنون در دست ما است و گذشت زمان موجب قدیمی شدن این کتاب ارزشمند نشده است ، گزیده‌ای از خطبه‌ها و نامه ها و کلمات کوتاه امام علی (ع) هست، که برخوردار از واژگان غنی، هم‌آهنگی لفظ با معنا و اسلوب‌های گوناگون بلاغی است. نهج‌البلاغه گنجینه دینی است که بالاتر از همه‌ی کتاب‌ها و در مقامی پایین‌تر از قرآن است، که وجوه بلاغت در آن بسیار زیاد است و باعث زیبایی این کتاب ارزشمند شده و نمونه کامل فصاحت و بلاغت و جلوه‌ای از علم بی‌کران مولای متقیان علی (ع) است. زیبایی‌شناسی، پیوسته برای انسان ارزشمند بوده و هست، کلام ایشان نیز بازتابی از زیبایی قرآن، متناسب با مقتضای حال مخاطب است که بیانگر الگو بودن امیر‌مومنان (ع) به عنوان استاد بلاغت و سخنوری است؛ لذا یکی از مهم‌ترین جنبه‌های قابل پژوهش در کلام ایشان، بررسی جنبه‌ی بلاغی از حیث علم معانی و بیان و بدیع است. هدف از این پژوهش که به روش تحلیل محتوا انجام می‌شود نیز این است تا گامی هر چند کوچک در جهت کشف جلوه‌های بلاغی این کتاب باارزش برداشته شود، نتایج حاصل نشان می‌دهد خطبه‌های مذکور سرشار از جلوه‌های بلاغی اعم از علم معانی که شامل احوال مسند و مسندالیه، وصل و فصل، اطناب، مساوات و علم بیان از مجاز و استعاره و در علم بدیع محسنات معنوی مانند توریه، ابداع، مذهب کلامی و محسنات لفظی مانند سجع و جناس است. از نظر معنایی این خطبه‌ها در مورد معرفت و شناخت خداوند متعال و راه‌های رسیدن به اوست.
