هدف: فرسایش کرانه رود یکی از انواع فرسایش آبی است که معمولاً در کرانه رودخانه ها اتفاق می افتد که می تواند موجب اتلاف خاک های حاصلخیز، از بین رفتن زمین های کشاورزی، تهدید تأسیسات و ساختمان ها، کدورت آب و همچنین پر شدن دریاچه های ذخیره آب می شود. در این تحقیق فرسایش کرانه در بالادست رودخانه نکا (روستای سفید چاه تا سد گلورد) به کمک مدل BEVZ(پهنه بندی آسیب پذیری فرسایش کرانه ای) پهنه بندی شده و سپس مهم ترین عوامل مؤثر در فرسایش کرانه مشخص شده است. روش شناسی پژوهش: داده های مورداستفاده شامل نقشه های گوگل ارث، نقشه لیتولوژی و نقشه DEM است. برای انجام این کار در بازه 17 کیلومتری از رودخانه نکا متغیرهای روش BEVZ اندازه گیری شده است. متغیرهای مدل عبارت اند از شیب کانال، پوشش گیاهی، لیتولوژی، شیب کرانه، ارتفاع کرانه، شاخص مئاندر و عامل دخالت انسانی که در فاصله 20 متری از کرانه در محیط Google earth و GIS موردبررسی قرار گرفتند و سپس هم پوشانی و ادغام آن ها انجام شده است. پس از ادغام فرسایش در رودخانه به پنج طبقه تقسیم شده و نقشه نهایی از پهنه بندی فرسایش در رودخانه به دست آمده است. یافته ها: تمامی کرانه های رودخانه در منطقه موردمطالعه دارای فرسایش بسیار کم و کم و متوسط و زیاد می باشد. از بین آن ها 1.86 درصد مسید دارای فرسایش بسیار کم،14.49 درصد دارای فرسایش کم، 65 درصد مسیر دارای فرسایش متوسط و 20 درصد دارای فرسایش زیاد است. از میان پارامترهای بررسی شده در این مدل لیتولوژی و پوشش گیاهی و دخالت انسانی بیشترین نقش را در فرسایش کرانه رودخانه داشته اند. نتیجه گیری: مدل BEVZ برای پهنه بندی فرسایش کرانه در مقیاس منطقه ای مناسب می باشد. این مدل می تواند اطلاعات مفیدی از فرسایش کرانه رودخانه ها برای فعالیت های مدیریتی و پژوهش های دقیق تردر اختیار بگذارد.
